Monety-widma i ich materializacje

[Lech Stępniewski]

Pisałem już o tym, ale jest to temat, który w zasadzie zawsze trzeba mieć w głowie przeglądając jakikolwiek katalog ilustrowany skąpo (jak RIC) albo wcale.

Otóż w każdym takim katalogu odnotowuje się (najczęściej przepisując z innego źródła) monety, które niby istnieją, ale których - jak się potem okazuje - nigdzie nie można znaleźć. Jeśli dodatkowo namiary są tak skąpe jak w RIC (BM, Wiedeń, Berlin etc. bez żadnych numerków), a sama odmiana bardzo prawdopodobna, nic fantazyjnie odmiennego, to stuprocentowe ustalenie, że ta odmiana nie istnieje, jest praktycznie niemożliwe.

Niektórzy jednak odważają się na takie uwagi. Akurat uzupełniam swoją stronę monetami, które odnotował i zilustrował Bastien w swoim wielotomowym dziele o mennicy w Lyonie i on tam dość gęsto w przypisach siecze po RICu. Że tego nigdzie nie znalazł, a znowu tamto może i jest, ale bardzo źle opisane, więc to właściwie co innego. I jest tych uwag w każdym z interesujących mnie tomów dobre kilkadziesiąt!

Ja je odnotowuję krótko w "Corrigendach" (że np. ta a ta moneta nie została potwierdzona u Bastiena). Czasem jednak szczęśliwie potem o nich pamiętam i wtedy zdarza się potwierdzić istnienie takiej zakwestionowanej monety. Nie jest to wtedy "Not in RIC" ale raczej "RIC confirmed". Co bywa jeszcze ważniejsze, bo przecież zawodowcy czytają Bastiena i monety-widma z RICa skreślają.

Świeży przykład.

RIC VII odnotowuje jako LYONS 98 monetę wotywną Kryspusa. Cytuje przy tym unikalny egzemplarz jakoby znajdujący się we Wiedniu. A Bastien na to, że we Wiedniu niczego takiego nie ma - i skreśla. A sama moneta ani nie wygląda na dziwactwo, ani na pomyłkę w opisie, ale też nie wygląda na jakiś absolutnie konieczny element całej emisji. Czyli równie dobrze może istnieć, jak i nie istnieć.

Tymczasem udało mi się potwierdzić jej istnienie, w dodatku zilustrowane bardzo ładnym zdjęciem.



Z czego jestem dumny, bo takie potwierdzenie istnienia monety później na podstawie kwerendy zakwestionowanej trafia się znacznie rzadziej niż znalezienie monety dotąd nieodnotowanej.

[paesano]

Trzeba mieć duże obycie w monetach z tego okresu, żeby dokonywac takich odkryć. Można tylko pogratulować, co czynię, bo wiele pracy musi Pan wkładać w uzupełnianie strony.

[Lech Stępniewski]

wiele pracy musi Pan wkładać w uzupełnianie strony.

Nie przeczę, bo zadanie jest ambitne: poprawianie i uzupełnianie najlepszych. I dziękuję za miłe słowa.

[Dariusz M]

Gratuluję kolejnego sukcesu!

Katalogi bez zdjęć monet to oczywiście zagadnienie obejmujące znacznie szerszy zakres niż tylko mennictwo starożytnego Rzymu. Przykład z mojego podwórka. Podstawowym katalogiem odnoszącym się do mennictwa Zygmunta III Wazy jest książka E. Kopickiego „Monety Zygmunta III Wazy”. Pracując nad katalogiem trojaków lubelskich musiałem oczywiście odnieść się do dzieła Kopickiego. W swoim katalogu wyszczególnił on 17 odmian, do których zdjęć nie udało mi się wówczas dotrzeć. Wziąłem je dokładnie pod lupę. Przyznam, że była to bardzo czasochłonna praca (kwerendy muzealne, szukanie i wertowanie literatury). Okazało się iż większość z badanych odmian nie istnieje. Albo autor katalogu potraktował trojaka anomalnego jako produkt mennicy lubelskiej, albo źle odczytał katalog Czapskiego bądź Gumowskiego z którego przepisywał. W każdym razie zdecydowana większość z badanych przeze mnie odmian okazała się fikcyjna. Efekt końcowy okazał się jednak bardzo pozytywny, ponieważ do zdjęć kilku odmian spośród badanej „siedemnastki” udało mi się dotrzeć.

Całość mojego śledztwa zamieściłem jako jeden z rozdziałów książki „Opowieści o monetach lubelskich 1595-1601”. Artykuł podzieliłem na trzy części. Dwie pierwsze zamieściłem na blogu. Trzecią wrzucę pewnie niedługo. Zainteresowanych zapraszam do lektury:
http://blognumizmatyczny.pl/2019/12/01/legendarne-trojaki-lubelskie/

http://blognumizmatyczny.pl/2021/11/10/legendarne-trojaki-lubelskie-cz-2/

[Lech Stępniewski]

Okazało się iż większość z badanych odmian nie istnieje.

Ale żeby analogia była pełna, to teraz powinien Pan znaleźć odmianę, którą wcześniej Pan (albo ktoś inny ze specjalistów od epoki) bezapelacyjnie skreślił.

[Dariusz M]

Ścisłej analogii nie będzie, ponieważ żadnej z podejrzanych monet nie skreśliłem bezapelacyjnie. Przy kilkunastu postawiłem jedynie duży znak zapytania.
W kilku przypadkach musiałem ten znak zapytania wymazać. Dotyczy to np. widocznego niżej trojaka z roku 1601 z literą L poniżej drugiego wiersza (na rewersie), którego znalazłem w Muzeum Czapskich.

[DzikiZdeb]

Wszystko to pokazuje, jak cenną zdobyczą epoki internetowej jest powszechna dostępność dobrych zdjęć monet.

Z mojego podwórka - zdarza się, że autor nowego katalogu pominie coś ze starego, bo się po prostu pomyli :-) - może jeszcze ktoś pamięta, niedawno znalazłem taki drobiazg w RIC II.3: https://www.forumancientcoins.com/board/index.php?topic=124279.msg776574#msg776574

Nie było tu intencjonalnego wykluczenia, tylko zwykłe ludzkie przeoczenie.

[Lech Stępniewski]

Wszystko to pokazuje, jak cenną zdobyczą epoki internetowej jest powszechna dostępność dobrych zdjęć monet.

Tak, to był pierwszy skok jakościowy. Gdyby nie on, nie miałbym szans na rozpoczęcie mojego projektu (którego początek zbiega się z upowszechnieniem rewolucji cyfrowej w fotografii). Gdzież miałbym zdrowie i pieniądze, by jeździć choćby po najważniejszych muzeach i tam potem zamawiać klasyczne fotografie.

Najważniejszy w tym skoku jest jednak fakt, że odtąd każdy zbieracz może bez problemu prezentować swoje zbiory. Znaleziska w muzeach dalej są ważne, ale wiele odmian wypłynęło niejako "od dołu", z prywatnych kolekcji.

I po raz kolejny przypomnę, że spodziewam się niedługo drugiego podobnego skoku: efektywnej Ai (nazwa umowna) w rozpoznawaniu monet ze zdjęć oraz ich porównywaniu.

Dlatego świadomie nie zabieram się (chyba że coś samo się nawinie) do szukania powiązań między stemplami różnych monet (die links). Jest to robota żmudna, ale ważna - np. przy ustalaniu dat i kolejności emisji. Zniechęca mnie jednak świadomość, że to, co teraz robiłbym chałupniczo z wielkim nakładem sił, zrobi za niewiele lat niemal w mgnieniu oka i na bez porównania większej bazie odpowiednie oprogramowanie.

Jest to też generalnie temat do namysłu: co mogę powiedzieć ciekawego o monetach, czego nie mógłby w przyszłości "powiedzieć" najsprawniejszy program tego typu.

[paesano]

Jest to też generalnie temat do namysłu: co mogę powiedzieć ciekawego o monetach, czego nie mógłby w przyszłości "powiedzieć" najsprawniejszy program tego typu.

Niedługo możemy mieć w ogóle mało do powiedzenia.

[Lech Stępniewski]

Jest to też generalnie temat do namysłu: co mogę powiedzieć ciekawego o monetach, czego nie mógłby w przyszłości "powiedzieć" najsprawniejszy program tego typu.

Niedługo możemy mieć w ogóle mało do powiedzenia.

Aż tak źle nie będzie. Można imitować pewne proste funkcje intelektualne - i to działa. Ale imitowane emocje to w ogóle nie są emocje. Nawet w wypadku aktorów, którzy wspaniale odgrywają miłość czy wierność, widać, że w realnym życiu nie bardzo im to wychodzi. A bez emocji nie ma motywacji, a bez motywacji nie ma chęci, by cokolwiek powiedzieć. To, co obecnie nazywamy AI, to czyste rezonerstwo: wykonywanie zadań, które przecież nie AI wymyśliła.

[paesano]

Jest to też generalnie temat do namysłu: co mogę powiedzieć ciekawego o monetach, czego nie mógłby w przyszłości "powiedzieć" najsprawniejszy program tego typu.

Niedługo możemy mieć w ogóle mało do powiedzenia.

A bez emocji nie ma motywacji, a bez motywacji nie ma chęci, by cokolwiek powiedzieć. To, co obecnie nazywamy AI, to czyste rezonerstwo: wykonywanie zadań, które przecież nie AI wymyśliła.

Pytanie jednak, jakie sobie stawiamy i które budzi największy dreszcz emocji dotyczy samoświadomości AI. Jest tu Pan optymistą?

[Lech Stępniewski]

Pytanie jednak, jakie sobie stawiamy i które budzi największy dreszcz emocji dotyczy samoświadomości AI. Jest tu Pan optymistą?

Niech Pan nie żartuje. Jaką "samoświadomość" może mieć kupa drucików, która nie ma nawet świadomości na poziomie ameby. Nie bądźmy zabobonni jak dzicy, którzy sądzili, że aparat fotograficzny kradnie im dusze, a w gramofonie siedzą ukryte małe ludziki.

[paesano]

Pytanie jednak, jakie sobie stawiamy i które budzi największy dreszcz emocji dotyczy samoświadomości AI. Jest tu Pan optymistą?

Niech Pan nie żartuje. Jaką "samoświadomość" może mieć kupa drucików, która nie ma nawet świadomości na poziomie ameby. Nie bądźmy zabobonni jak dzicy, którzy sądzili, że aparat fotograficzny kradnie im dusze, a w gramofonie siedzą ukryte małe ludziki.

Ja tylko odnoszę się do spekulacji, o jakich czytam. Nie znam się, nie mam wiedzy, żeby się wypowiadać, czy jest to możliwe czy nie. Są różni uczeni i różne teorie. A ponieważ jestem ciekawski, to gadam na różne tematy.

[Lech Stępniewski]

Pytanie jednak, jakie sobie stawiamy i które budzi największy dreszcz emocji dotyczy samoświadomości AI. Jest tu Pan optymistą?

Niech Pan nie żartuje. Jaką "samoświadomość" może mieć kupa drucików, która nie ma nawet świadomości na poziomie ameby. Nie bądźmy zabobonni jak dzicy, którzy sądzili, że aparat fotograficzny kradnie im dusze, a w gramofonie siedzą ukryte małe ludziki.

Ja tylko odnoszę się do spekulacji, o jakich czytam. Nie znam się, nie mam wiedzy, żeby się wypowiadać, czy jest to możliwe czy nie. Są różni uczeni i różne teorie. A ponieważ jestem ciekawski, to gadam na różne tematy.

To może jeszcze Pan powie, że reklamy w telewizji traktuje Pan poważnie? Te wszystkie "spekulacje" mają mniej więcej taką samą wartość i są w istocie przedsięwzięciem reklamowym, by jak najlepiej sprzedać programy wykorzystujące regresję logistyczną. Owszem, programy te pozwalają robić ciekawe rzeczy, których człowiek sam zrobić nie może, ale to samo dotyczy takich urządzeń jak teleskopy, mikroskopy, aparaty fotograficzne, kamery, czy nawet zwykłe kalkulatory kieszonkowe.

Ktoś tam wprawdzie dowodził, że nawet termoregulator ma jakieś zaczątki "świadomości", bo przecież reaguje na zmiany w środowisku, ale to tylko takie bajanie.

[DzikiZdeb]

Pytanie jednak, jakie sobie stawiamy i które budzi największy dreszcz emocji dotyczy samoświadomości AI. Jest tu Pan optymistą?

Niech Pan nie żartuje. Jaką "samoświadomość" może mieć kupa drucików, która nie ma nawet świadomości na poziomie ameby. Nie bądźmy zabobonni jak dzicy, którzy sądzili, że aparat fotograficzny kradnie im dusze, a w gramofonie siedzą ukryte małe ludziki.

Ja tylko odnoszę się do spekulacji, o jakich czytam. Nie znam się, nie mam wiedzy, żeby się wypowiadać, czy jest to możliwe czy nie. Są różni uczeni i różne teorie. A ponieważ jestem ciekawski, to gadam na różne tematy.

Ci uczeni maja z takich spekulacji etaty - punkty za artykuły, konferencje, wypowiedzi w prasie codziennej (drukowanej bądź elektronicznej). Może niektórzy nawet w końcu są w stanie uwierzyć w to co mówią latami. Ale to w żaden sposób nie znaczy, że takie czy inne oprogramowanie jest w stanie uzyskać jakiś stopień samoświadomości czy też własnej intuicji.