Classical Numismatics Discussion
  Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Expert Authentication - Accurate Descriptions - Reasonable Prices - Coins From Under $10 To Museum Quality Rarities Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Support Our Efforts To Serve The Classical Numismatics Community - Shop At Forum Ancient Coins

New & Reduced


Author Topic: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.  (Read 24061 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #25 on: March 05, 2021, 02:50:28 pm »
Podejrzewam, że oni doskonale wiedzieli

To jest ten odwieczny problem, że po najbardziej oczywistej wiedzy (każde dziecko wie...) zazwyczaj nie ma śladu.

Teoretycznie jest w zawartościach skarbów z epoki na terenie Italii i tego ile ewentualnie w nich znajdowało się monet prowincjonalnych - o ile w ogóle, pomijając jakieś procentowe odstępstwa. Jeśli monety te nie podlegały tam tezauryzacji, albo była ona znikoma to w sumie mamy na to odpowiedź. Trzeba tylko poszukać czy ktoś robił takie badania i na ile były one kompleksowe.

To właśnie mówiłem - zawartość różnego srebra wschodniego w skarbach denarowych znajdowanych na zachodzie jest pomijalna. Np. w największym tego typu skarbie z Reka Devnia (obecnie Bułgaria) odnotowano 12 drachm Trajana na 5217 monet, 1 drachmę Nerwy na 323 monety, 4 drachmy Domicjana na 632 monety itd.

Offline Pawel O

  • Consul
  • ***
  • Posts: 150
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #26 on: March 05, 2021, 04:14:42 pm »
Faktycznie czytałem od ostatniego posta chyba

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #27 on: March 08, 2021, 07:13:37 am »
Skoro także I wiek wchodzi w zakres tematyczny tego wątku, to trzeba może pokazać rzadką i nietypową tetradrachmę cypryjską Wespazjana. Nie znam szczegółów tej emisji więc ograniczę się tylko do opisu z aukcji, na którą przypadkowo trafiłem, a Pan Paweł może zechce coś dodać i może pokusi się o zaspokojenie mojej ciekawości dlaczego np. za Trajana już nie bito tam monet? (chyba, że się mylę)
Quote
CYPRUS, Koinon of Cyprus, Vespasian, Tetradrachm, yr 9 [76-7], laureate bust right, rev. etoyc neoy [iepoy] θ, temple of Aphrodite at Paphos, 12.85g (RPC 1806; BMC 24; McClean 9307)
Źródło: https://www.dnw.co.uk/auction-archive/lot-archive/lot.php?lot_uid=386461

Online Pekka K

  • Tribunus Plebis Perpetuus
  • Procurator Monetae
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 7336
  • ...one coin at a time...
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #28 on: March 08, 2021, 07:58:00 am »

Only bronze like: https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/3409
(3408 - 3411)

Pekka K


Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #29 on: March 08, 2021, 08:11:47 am »
I want this Trajan coin in my collection :) Thanks

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #30 on: March 08, 2021, 12:06:55 pm »
Skoro także I wiek wchodzi w zakres tematyczny tego wątku, to trzeba może pokazać rzadką i nietypową tetradrachmę cypryjską Wespazjana.
Jak mam coś dopisać, to muszę najpierw trochę doczytać, tych bardziej nietypowych sreber z I w. nie mam tak utrwalonych jak trajanowych :-)

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #31 on: March 08, 2021, 12:07:41 pm »
I want this Trajan coin in my collection :) Thanks
To nie jest jakaś bardzo rzadka rzecz, widziałem to kilka razy w sprzedaży :-)

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #32 on: March 08, 2021, 12:33:07 pm »
Jak mam coś dopisać, to muszę najpierw trochę doczytać, tych bardziej nietypowych sreber z I w. nie mam tak utrwalonych jak trajanowych :-)
Teraz już wiem, że wątek szybko nie zemdleje :)
To nie jest jakaś bardzo rzadka rzecz, widziałem to kilka razy w sprzedaży :-)
Muszę więc wyczulić oko, tylko trafić prowincjonalną monetę w zwykłej sprzedaży w bardzo dobrym stanie jest trudno, a Trajana, myślę - szczególnie.

Offline Pawel O

  • Consul
  • ***
  • Posts: 150
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #33 on: March 08, 2021, 12:45:12 pm »

Muszę więc wyczulić oko, tylko trafić prowincjonalną monetę w zwykłej sprzedaży w bardzo dobrym stanie jest trudno, a Trajana, myślę - szczególnie.


To zależy skąd, jeśli chodzi o monety syryjskie to nie jest to aktualnie jakieś specjalne wyzwanie. Natomiast słowo bardzo dobry stan jest szczerze powiedziawszy jeśli chodzi o monety antyczne, a zwłaszcza prowincjonalne brązy mało precyzyjne - w tym przypadku ładne stany trzecie to bardzo często szczyt marzeń. Oczywiście są i wyjątki, jak np. billonowe tetradrachmy antiocheńskie - tutaj nie ma problemu z wyłowieniem pięknych stanów drugich, czy nawet menniczych, zwłaszcza przy dużych emisjach od Gordiana III do Treboniana Gallusa.

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #34 on: March 08, 2021, 12:53:48 pm »
Słuszna uwaga, zgadzam się w zupełności, za bardzo skróciłem i uprościłem swoją myśl.

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #35 on: March 08, 2021, 01:22:25 pm »
Jak już jestem dzisiaj przy głosie, to chciałbym zasygnalizować dwie pozycje Trajana będące aktualnie na ogólnoswiatowym serwisie aukcyjnym oferowane jako rzadkie tetradrachmy tego cesarza. Na moje oko są to co najwyżej posrebrzane dupondiusy, ale może czegoś nie wiem.
https://www.ebay.com/itm/Scarce-Roman-Silver-Tetradrachm-Trajan-Temple-Honos-Circa-98-117-AD/383900104536
https://www.ebay.com/itm/Scarce-Roman-Silver-Tetradrachm-Trajan-Temple-Honos-Circa-98-117-AD/383871408804


Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #36 on: March 08, 2021, 02:05:25 pm »
Na razie kilka zdań o Arabii, bo to mam przemyślane :-)

W sumie to nie wiemy, czy w ogóle srebrna mennica rzymska w Arabii działała choć przez chwilę, pytań jest zdecydowanie więcej niż odpowiedzi, ale już same pytania potrafią nieźle naświetlać tło epoki.

W roku 106 umarł ostatni władca Królestwa Nabatejskiego, Rabbel II Soter. Nie wiemy, czy zapisał on swoje państwo Rzymianom, czy tak po prostu skorzystali z okazji i sobie zajęli ciekawe terytorium, przez które przechodziły intratne szlaki handlowe na Wschód. Nie mamy też przekazów, żeby wejście legionów spowodowało jakiś opór czy rozruchy - może to być brak źródeł, może być, że jak później powiedzą monety Arabia została do Imperium przyłączona (a nie podbita). Na taki przebieg wskazywał by też brak przyjęcia nowego przydomka typu "Arabicus" przez Trajana, łasego jakby nie było, na takie okazje.

Tak czy inaczej powstała nowa prowincja, a pierwszy ślad tego w mennictwie odnotowujemy dopiero około roku 110 i to na denarze wybitym w Rzymie:

https://www.acsearch.info/search.html?id=7836268

Personifikacja Arabii stoi sobie trzymając w ręku gałązkę i jakieś-coś w rękach, zza niech wychyla się wielbłąd (co ważne, jednogarbny). To coś w lewej ręce jest opisane praktycznie wszędzie inaczej, a to trzcina, a to mirra, a to kadzidło, osobiście najbardziej przekonują mnie laski cynamonu, z którym to Arabia była w antyku kojarzona. Idźmy dalej. Trochę później, gdzieś koło 111 - ale tu datacja nie jest tak dokładna - pojawiają się tridrachmy z analogicznym wizerunkiem:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/4050

Styl wskazuje na wybicie jej w mennicy rzymskiej, na użytek lokalny, zapewne w Arabii. Rok później na denarach tego typu pojawia dodatkowy napis: ARAB[ia] ADQ[visita] = Arabia Przyłączona:

https://www.acsearch.info/search.html?id=7027896

Mamy także drachmę, której styl mógłby wskazywać na wybicie jej lokalnie. Jest to jednak tylko jedna z hipotez, inna mówi w oparciu o styl o wybiciu jej w Antiochii. Co prawda istnieją drachmy tego typu wybite na drachmach byłego Królestwa Nabatejskiego, ale nie oznacza to jeszcze automatycznie organizacji mennicy na miejscu, w Arabii. Drachmy są dokładnie datowane: ΔΗΜΑΡΧ ΕΞ ΙϚ (TR P XVI = ~112), ΔΗΜΑΡΧ ΕΞ ΙZ (TR P XVII = ~113) i ΔΗΜΑΡΧ ΕΞ ΙH (TR P XVIII = ~114). Te drachmy są z 50% srebra. Tutaj rocznik 112:

https://www.acsearch.info/search.html?id=7057637

Kolejna emisja pojawia się po uzyskaniu przez Trajana tytułu Optimus (czyli najwcześniej na jesieni 114). Niby jest to drachma, ale stylistycznie znowu widać rękę celatorów rzymskich. Tym razem mamy na rewersie samego wielbłąda, ale uwaga - baktriana. Dla mniej uważających na biologii przypominam, że w Arabii żyją dromadery, co dodatkowo wskazywało by na to, że miejsce powstania monety nie miało wiele wspólnego z miejscem, w którym miała obiegać. Co ciekawe (i dodatkowo niewytłumaczalne) spotyka się w tej emisji ponadprzeciętną ilość popiersi Trajana w lewo. Ot, zagwozdka.


https://www.acsearch.info/search.html?id=7041404

Dodatkowo dla Arabii (ale raczej nie w Arabii) RPC przewiduje trzy inne typy tridrachm: z trzema sztandarami wojskowymi, ze świątynią Diany/Artemidy w Perge i z sześcioma kłosami. Były one wcześniej przypisywane Cezarei Kapadockiej, a nie zdziwił bym się, gdyby prawda o nich była jeszcze inna. Całość 'arabskiego' srebra (wyjąwszy oczywiście denarów), można obejrzeć w RPC III pod numerami 4050-4081.

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #37 on: March 08, 2021, 02:10:27 pm »
Na moje oko są to co najwyżej posrebrzane dupondiusy

Ja bym obstawiał srebrne odlewy (z RIC 576) i to na dodatek z jednej partii.

https://www.acsearch.info/search.html?id=3381007

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #38 on: March 12, 2021, 11:24:33 am »
Sytuacja z Cyprem wydaje się jedną z klarowniejszych i możemy sobie życzyć żeby w innych przypadkach nietypowych mennic srebrnych mieć tyle poszlak wskazujących na przyczynę i czas wybicia takich a nie innych monet.

Zanim wyspa trafiła w ręce Rzymian w roku 58 A.Ch., była w posiadaniu egipskich Ptolomeuszy. Jakiś czas stanowiła jedną prowincję z Cylicją, a od 22 A.Ch. wyodrębniono ją jako osobną prowincję. Praktycznie cały czas bito tam różne typy lokalnych brązów, przedstawiających m.in. świątynię Afrodyty w Pafos oraz posąg Zeusa ze świątyni w Salaminie - były to dwa główne centra życia religijnego Cypru. W roku 76* wyspę nawiedziło silne trzęsienie ziemi, w wyniku czego ucierpiały oba wzmiankowane miasta, a w szczególności stojące w nich świątynie. Wespazjan zareagował szybko, nakazując odbudowę zniszczonych miast. Najwidoczniej łączy się to z pojawieniem się tetradrachm datowanych na 8 rok panowania Wespazjana (w tym wypadku mierzonego pewnie według kalendarza aleksandryjskiego, czyli pomiędzy 29 sierpnia 75 a 28 sierpnia 76) z wizerunkami wcześniej wzmiankowanymi, czyli świątynią z Pafos i posągiem z Salaminy. Naprawy zostały wykonane dość szybko lub też szybko uznano, że finansowanie jest wystarczające, gdyż ilość znanych egzemplarzy szybko zaczyna spadać. Na 8 rok panowania Wespazjana RPC notuje 87 tetradrachm, na rok 9 (76/77) - 67 tetradrachm i 70 didrachm, na rok 10 (77/78) - 16 tetradrachm i na rok 2 panowania Tytusa (79/80) - 3 tetradrachmy. W późniejszych latach srebra na Cyprze nie bito. Monety te były badane powierzchniowo przez Walkera, który wykazał, iż warstwa ta zawierała ok. 90% srebra, czyli należy założyć, że mogły być one zbliżone wartością do rzymskich denarów.

* Są dyskusje, czy trzęsienia ziemi nie przesunąć na rok 77, ale skoro rok 76 dobrze współgra z pojawieniem się monet, może to zostawmy :-)


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1801


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1803

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #39 on: March 13, 2021, 10:58:57 am »
(...) Praktycznie cały czas bito tam różne typy lokalnych brązów, przedstawiających m.in. świątynię Afrodyty w Pafos o(...)
Można wirtualnie przejść się po obecnym terenie tego miejsca: https://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g850702-d1930812-Reviews-Sanctuary_of_Aphrodite_at_Palaipafos-Kouklia_Paphos_District.html
Jedno ze zdjęć:

Offline Julek C

  • Consul
  • ***
  • Posts: 136
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #40 on: March 13, 2021, 11:57:35 am »
Jak już jestem dzisiaj przy głosie, to chciałbym zasygnalizować dwie pozycje Trajana będące aktualnie na ogólnoswiatowym serwisie aukcyjnym oferowane jako rzadkie tetradrachmy tego cesarza. Na moje oko są to co najwyżej posrebrzane dupondiusy, ale może czegoś nie wiem.


Obie monety to współczesne fałszerstwa.


Można wirtualnie przejść się po obecnym terenie tego miejsca:

Piękna ta mozaika z Afrodytą, ja jestem nieustannie pod wrażeniem kunsztu antycznych terakociarzy.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #41 on: March 14, 2021, 07:32:17 am »
Obie monety to współczesne fałszerstwa.

Czy są w tutejszej bazie? Jeśli nie, to warto je dobrze opisać i wrzucić.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #42 on: March 15, 2021, 03:34:16 pm »
W ostatnich latach zaczyna się odchodzić od sztywnego podziału: wszystko co ma legendę łacińska to pieniądz imperialny, co grecką - prowincjonalny. Ostatnio np. zdecydowano się na usunięcie z RIC II.3 łacińskojęzycznych cystoforów Hadriana, uznając, że ich miejsce jest w opublikowanym kilka lat wcześniej RPC III. Słusznie - jeśli chodzi o ograniczoność obiegu niczym nie różniły się od innych sreber wschodnich.

A co z denarami bitymi ad hoc na wschodzie? Czy zawsze to były denary, czy też potrafiły mieć inny kurs od denarów bitych w Rzymie? Nie mamy żadnej notatki o takim komplikowaniu i tak już skomplikowanego systemu, więc załóżmy, że takich różnic nie było. Co nie znaczy, że ich użytkownicy nie zdawali sobie sprawy z ewentualnych różnic w zawartości srebra. Wybite w ogromnej ilości przed bitwą pod Akcjum przez Antoniusza denary miały próbę na tyle słabą, że pozostawały w obiegu aż do początku III w., podczas gdy denary Domicjana z lat 82-85, kiedy to próbował przywrócić im czystość kruszcową, zniknęły praktycznie z obiegu w ciągu lat kilkunastu.

Dlaczego zatem decydowano się na otwieranie efemerycznych mennic denarowych w okresach, w których na pierwszy rzut oka takich potrzeb nie było? (co innego np. mennice bijące monety dla Wespazjana w pierwszych miesiącach po obwołaniu go cesarzem, czymś musiał swoje legiony opłacać). Można próbować stawiać hipotezy, jeśli ma się jakiś punkt oparcia. W przypadku "mennicy z kółeczkiem" takich punktów nie ma.

Mówię tutaj o umiejscowionej gdzieś na wschodzie(?) mennicy wybijającej denary według wzorów mniej więcej obowiązujących w mennicy rzymskiej, dla odróżnienia opatrzonych małym kółeczkiem - tutaj za AVG w legendzie awersu (czasami kółeczko jest bardzo słabo widoczne):


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1451 (na rewersie Pegaz)

Jeśli chodzi o wschód jako teren jej umiejscowienia, to mógłby uprawdopodobniać ją np. taki kwiatek:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1454, Wiktoria jak Wiktoria, ale legenda "TR Γ COS V" wskazuje na kogoś, kto używał na co dzień alfabetu greckiego.

Wszystkie monety tej serii jako jedyny charakterystyczny tytuł pozwalający na ich datowanie używają tytułów konsulów - Wespazjan jako konsul po raz VII, Tytus po raz V, Domicjan IIII, czyli rok 76. Żeby było ciekawiej, czasem jest Domicjan jako COS III (cała legenda CAES AVG F DOMIT COS III):


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1462 (na rewersie Spes z kwiatem w dłoni unosząca kraj sukni)

Autorzy RPC próbują to tłumaczyć w ten sposób, że Domicjan za życia ojca przyjmował konsulaty dodatkowe - tzn. mamy konsulów głównych na rok 76 - Wespazjana i Tytusa, którzy rezygnują np. na koniec lutego i wtedy Domicjan może uzyskać swój IIII konsulat, do końca lutego ma więc COS III, które tak naprawdę wynika z konsulatu dodatkowego, który sprawował w roku 75. Czyli monety Domicjana z COS III = I-II 76, monety Domicjana z COS III - od marca 76. Na podstawie zbliżonej ilości tych emisji autorzy RPC twierdzą, że emisje te nie były kontynuowane przez cały rok 76, lecz zostały zakończone maksymalnie około połowy 76 AD. Takie datowanie raczej wykluczałoby pomysł, który mi przyszedł do głowy, polegający na połączeniu tej emisji z finansowaniem odbudów na Cyprze po trzęsieniu ziemi w tymże roku (tzn. nie musiałoby dotyczyć Cypru, a terenów położonych na wybrzeżach na północ i wschód od wyspy). A może jednak?

Pewne teoretyczne przybliżenia lokalizacji "mennicy z kółeczkiem" podejmowano na podstawie próby połączenia jej z mennicą bijącą monety brązowe w latach 77-78 (https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/search/browse?city_id=899), jednak w elektronicznej wersji RPC są one już rozdzielone. Wyroby z tej drugiej mennicy były porównywane ze stopami używanymi w innych azjatyckich mennicach i najbardziej pasowało, że znajdowała się ona "gdzieś w Azji Mniejszej", co jednak nie przybliża nas do wyjaśnienia tajemnicy mennicy denarowej.

Wyroby "mennicy z kółeczkiem" można obejrzeć w RPC II pod numerami 1451-1469: https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/search/browse?city_id=898


Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #43 on: March 18, 2021, 08:25:52 am »
To miłe mieć zebraną w jednym miejscu i w pigułce oraz "podaną na tacy" szczegółową wiedzę na temat wybranych ciekawych monet i emisji prowincjonalnych.

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #44 on: March 18, 2021, 12:08:48 pm »
To miłe mieć zebraną w jednym miejscu i w pigułce oraz "podaną na tacy" szczegółową wiedzę na temat wybranych ciekawych monet i emisji prowincjonalnych.

Pytanie, dokąd ciągnąć tą pigułkę? Trochę jeszcze tych nietypowych rzeczy jest, ale czy opisywać stałe i długo działające mennice, posiadające własne obszerne opracowania? Trochę nie da się ich streścić w jednym stosunkowo krótkim wpisie - chodzi mi np. o Antiochię, Aleksandrię, Cezareę Kapadocką czy cystoforyczne szaleństwo Hadriana rozsiane po z górą trzydziestu mennicach.

Offline Jack@

  • Consul
  • ***
  • Posts: 397
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #45 on: March 18, 2021, 12:28:42 pm »
(...) cystoforyczne szaleństwo Hadriana rozsiane po z górą trzydziestu mennicach.
Szaleństwo zawsze wzbudza zainteresowanie

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #46 on: March 18, 2021, 01:33:37 pm »
Też jestem za szaleństwem Hadriana. Tym bardziej, że mam o nim nader blade pojęcie.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #47 on: March 19, 2021, 12:05:22 pm »
Wobec tego duże tematy zostawię sobie na koniec. A na razie będzie o Rodos.

Myślę, że nie ma co specjalnie rozpisywać się o roli wyspy w handlu śródziemnomorskim oraz o wynikającymi z niej bogactwem i nieproporcjonalnym do wielkości znaczeniem politycznym. Niezłe wyczucie, skąd wieje wiatr przemian, kazały Rodos stanąć po stronie Rzymu w wojnach rzymsko-macedońskich na przełomie III i II w. A.Ch., co pozwoliło mu zachować sporą autonomię podczas gdy okoliczne terytoria jedno po drugim były wcielane jako kolejne prowincje rozrastającego się Imperium. Sytuacja ta trwała wyjątkowo długo - dopiero Wespazjan w roku 74 zlikwidował pozory niepodległości i wcielił wyspę do prowincji Licja i Pamfilia.

O potędze Rodos świadczyły pieniądze. Charakterystyczne drachmy rodyjskie z wizerunkiem Heliosa i kwiatu róży są jednym z najbardziej rozpoznawalnych monet greckich. Typ ten, bity w różnych nominałach według standardu wagowego z Chios, następnie własnego, przetrwał ponad cztery stulecia i był bity jeszcze w czasach panowania dynastii julijsko-klaudyjskiej bez śladu zależności od Rzymu.


Tetradrachma z końca III w. A.Ch., HGC 6.1432 (https://www.acsearch.info/search.html?id=7736937)



Drachma z czasów dynastii julijsko-klaudyjskiej, RPC I, 2744, Helios i róża (https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/1/2744)

Działania Rzymian po ostatecznym przejęciu wyspy przypominają działania dużej zagranicznej spółki, która pod pozorem fuzji likwiduje słabszą konkurencję. Przez chwilę wytwarzamy miejscowy produkt z własnym logiem:


Hemidrachma(?) rodyjska Domicjana, Domicjan w koronie radialnej jako Helios / róża, legenda ΡΟΔΙΩΝ (https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/2/1189A)

potem po cichu zmieniamy na własny produkt, wyrabiany nadal w lokalnych zakładach:


Hemidrachma(?) rodyjska Nerwy, Nerwa we wieńcu laurowym, Nike z wieńcem, napis ΡΟΔΙΩΝ (https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/2176)

po czym całość zamykamy i zalewamy rynek własną produkcją z mennic centralnych. Co prawda mennica rodyjska działała jeszcze przez chwilę, emitując niewielkie ilości brązów, ale i te regularnie pojawiają się tylko do czasów Trajana. Efemeryczne brązy z czasów Antonina Piusa i Kommodusa to już jednorazowe emisje, nie przypominające niemal w niczym świetnej historii srebrnych drachm rodyjskich.

Sreberka z czasów rzymskich są bardzo rzadkie, więc być może znajdzie się kiedyś jeszcze jakiś drobiazg z Heliosem i różą z czasów Wespazjana (tak jak znaleziono niedawno cytowaną wyżej hemidrachmę Domicjana), ewentualnie coś na kształt hemidrachmy Nerwy z popiersiem Trajana, ale na tym hipotetyczne znaleziska raczej się skończą.

Offline Julek C

  • Consul
  • ***
  • Posts: 136
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #48 on: March 19, 2021, 01:32:59 pm »
. Coś chyba jest w tej skrajnej (jak zwykle) opinii Simone Weil, że Rzymianie to w istocie tacy hitlerowcy starożytności, którym się udało.

Nie podoba mi sie ta teoria, gdyby nie podbili ich rzymianie (gro przypadków to były sojusze i sprzymierzenia) to posthellenistyczne miasta i regiony znalazłyby się pod panowaniem Persów lub Partów. Chyba wiadomo, jak wyglądałoby wtedy mennictwo prowincji ;). Za panowania Nerwy i Trajana brak monety srebrnej uzupełniały ładne brązy, nawiązujące do greckich tradycji, o wadze imperialnego systerca bite w lokalnej mennicy.

Nerwa,
Obverse: ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΚΑΙϹΑΡ ϹΕΒΑϹΤΟϹ ΝΕΡΟΥΑϹ; laureate head of Nerva, r.
Reverse: ΡΟΔΙΩΝ ΔΙΔΡΑΧΜΟΝ; turreted Tyche standing l., holding Nike in her r. hand, l. resting on sceptre
Reference: RPC 2182 corr


Trajan
Obverse: ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΚΑΙϹΑΡΑ ΝΕΡΟΥΑΝ ΤΡΑΙΑΝ; laureate head of Trajan, r.
Reverse: ΡΟΔΙΩΝ ΔΙΔΡΑΧΜΟΝ; Poseidon naked standing l., his r. foot on prow, holding acrostolium in r. hand, l. resting on trident
RPC 2184

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.
« Reply #49 on: March 19, 2021, 02:05:28 pm »
Za panowania Nerwy i Trajana brak monety srebrnej uzupełniały ładne brązy, nawiązujące do greckich tradycji, o wadze imperialnego systerca bite w lokalnej mennicy.

Ten lokalny koloryt przetrwał jeszcze dobre sto kilkadziesiąt lat, pod jednym warunkiem - "moneta kruszcowa jest bita w mennicach cesarskich". Na Rodos ciekawe brązy kończą się na Trajanie, więc być może Rodyjczycy poczuli się nieco obrażeni zabraniem im ich słynnej drachmy i nie byli zainteresowani biciem swoich brązów. Stąd też ostatnie ich drobniaki wyglądają nieciekawie i sztampowo:


Kommodus w koronie radialnej/Helios w koronie radialnej (https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/4/927)


 

All coins are guaranteed for eternity