Ancient Coin Discussions In Other Languages > Forum numizmatyki antycznej po polsku

Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.

(1/63) > >>

DzikiZdeb:
SPIS TREŚCI

[1]

0. Kreta (Koinon) - Trajan
10. Amisos
11. Komana (Kapadocja)
17. Licja
20. Cyrena

[2]

36. Bosra (Arabia)
38. Cypr
42. Wschodnia mennica Wespazjana "z kółeczkiem"
47. Rodos

[3]

50, 54. Efez
57. Kreta (Koinon) - do Trajana
62. Chios
69. Aegeae (Cylicja)

[4]

81. Sydon
82-84. Tyr
94. Antiochia

[5]

123. Antiochia cd.

[6]

126. Tars
132. Laodicea ad Mare
136. Apamea
145. Mopsos (Cylicja)
146. Seleucja nad Kalykadnosem (ad Calycadnum)
147. Akko-Ptolemais, Byblos, Gaza, Jerozolima/Aelia Capitolina, Gabala
148. Beroea (współczesne Aleppo), Hierapolis, Rhesaina (Rhesaena), Carrhae, Heliopolis (Baalbek), Berytus
149. Gadara, Cyrrhus, Damaszek, Neapolis (Samaria)

[7]

150. Aszkelon (Ascalon)
152. Edessa
153-155. Emesa
158-159. Nieznana mennica z czasów wojny partyjskiej Werusa w okolicach Osroene
160-162, 166-167, 172-174 Cezarea Kapadocka

[8]

175, 183, 187. Cezarea Kapadocka cd.
188. Pergamon
197. Milet
198. Sardes

[9]

201. Halikarnas, Kolofon
206. Smyrna
207. Alabanda, Maionia/Maeonia
210. Mylasa
219. Afrodyzja, Aizanoi
224. Eumeneia/Eumenia/Eumenea, Tiatyra/Thyatejra

[10]

231. Hierapolis (Frygia)
232. Laodycea nad Likosem
233. Hypaepa/Hypaipa, Synnada
234. Knidos, Mennica cystoforyczna "A"
241. Mennica cystoforyczna "B"
242. Mennica cystoforyczna "C"
247. Mennica cystoforyczna "D"

[11]

250. Mennica cystoforyczna "E"
251. Bitynia - cystofory Hadriana
252. Cystofory Hadriana nieprzypisane do żadnej mennicy
256. Leptis Magna
261. Byzantion
267. Związek Achajski, Patras
271. Germe, Tabae
272. Stratonikeja
273. Nikopolis k/Akcjum

[12]

278. Mennica mobilna w Mezopotamii, czasy Aureliusza i Werusa
279. Nieznana mennica didrachmowa Hadriana, być bijąca może według stopy kapadockiej
282. Kompletnie nieprzystawalna do niczego tetradrachma Nerona i Poppei
288. Aleksandria

[13]

300. Galacja
301. Macedonia
302. Ateny

MAPKA HIPOTETYCZNYCH KURSÓW - [13].300



Złożoność systemu monetarnego Imperium Rzymskiego potrafi nieraz zadziwić. Pewne rozwiązania wynikały zapewne z konkretnych przemyśleń i nie były dziełem przypadku. Szczególnie ciekawy wydaje się sposób wchłaniania systemów podbitych państw hellenistycznych. Zanim dostały się one pod berło cezarów, panowały nad handlem na ogromnych obszarach i doszły do ogromnych bogactw. Wygrzane przez stulecia typy monet zostały przez Rzymian nie tylko pozostawione w obiegu - mimo braku ścisłego związku z rzymskim denarem, bito je nadal. I to nie tylko tetradrachmy antiocheńskie czy tyryjskie, ale także drachmy ośrodków nie kojarzących się obecnie jako szczególnie ważne. Dochodzą do tego oczywiście bite w setkach miast, w tysiącach różnych typów nominały zdawkowe - bite w Rzymie sesterce, dupondiusy czy asy na wschód praktycznie nie trafiają.

Na dodatek drachma drachmie nierówna. Bite według co najmniej kilku różnych standardów wagowych sprowadzających się do zawartości srebra w drachmie przeliczeniowej, musiały mieć swoje tabele kursowe, bankierów bogacących się na ich wymianie itp.

Bicie drachm srebrnych na wschodzie według różnych standardów miało w II wieku dwa piki. Pierwszy, za panowania Trajana, polegał na przeniesieniu znacznej części emisji do Rzymu i pewnej standaryzacji stylistycznej. Drachmy te, mimo iż przeznaczone do obiegu na konkretnych terenach, mają pełne cechy produktu mennicy stołecznej. Drugi pik, związany z panowaniem Hadriana, jest zupełnie inny - nie wygląda na to, żeby jakiekolwiek drachmy srebrne były nadal bite w Rzymie, natomiast uruchamia się dużą ilość mennic zamkniętych od stuleci - np. w przypadku zaniechanych w pewnym momencie przez Trajana tetradrachm cystoforycznych za Hadriana nagle mamy około trzydziestu różnych mennic je emitujących. Po śmierci Hadriana ilość nowych drachm drastycznie spada, a ich miejsce w obiegu zajmują coraz bardziej zwykłe denary. Zjawisku temu opiera się jedynie bardzo hermetyczny system egipski, rozmontowany dopiero przy okazji całkowitej rezygnacji z jakiegokolwiek pieniądza prowincjonalnego za panowania Dioklecjana.

Tyle tytułem przydługiego wstępu, który i tak jest za krótki, żeby chociażby zaznaczyć pewne podstawowe zjawiska. Tak czy inaczej podstawową tetradrachmę antiocheńską z czasów pryncypatu każdy sobie bez problemu znajdzie, więc chciałem w tym wątku pokazać trochę srebra, które jest na tyle rzadkie, że można na nie w ogóle nie wpaść. Nie wiemy nawet, czy ośrodki, które takie nietypowe monety emitowały, miały regularne pozwolenie z centrali, czy też ich efemeryczne emisje wynikały z tymczasowego braku srebra na rynku lokalnym, który trzeba było szybko załatać.

Na początek drachma kreteńska Trajana.


https://www.acsearch.info/search.html?id=7243405

RPC III 13, 116-117 r. Na rewersie łacińska tytulatura IMP CAES NER TRAIA OPTIM AVG GER DAC PART, na rewersie nimfa Diktynna siedząca na skałach, wyciągająca łuk z kołczanu, na jej kolanach młody Zeus; po obu stronach dwóch uzbrojonych kuretów*, u góry grecka legenda ∆IKTINNA, w odciku KRHT.

* https://www.theoi.com/Georgikos/Kouretes.html

Jack@:

--- Quote from: DzikiZdeb on February 22, 2021, 02:24:40 pm ---(...) Na początek drachma kreteńska Trajana.(...)

https://www.acsearch.info/search.html?id=7243405

RPC III 13, 116-117 r. Na rewersie łacińska tytulatura IMP CAES NER TRAIAN OPTIM AVG GER DAC PART, na rewersie nimfa Diktynna siedząca na skałach, wyciągająca łuk z kołczanu, na jej kolanach młody Zeus; po obu stronach dwóch uzbrojonych kuretów*, u góry grecka legenda ∆IKTINNA, w odciku KRHT.

* https://www.theoi.com/Georgikos/Kouretes.html

--- End quote ---
No, to się nazywa zbieg okoliczności. Właśnie parę dni temu nabyłem taką drachmę, miałem o nią pytać jak dojdzie - co to jest? a tu proszę, nieproszona odpowiedź. :) Mała literówka się wkradła niechcący - na awarsie w legendzie jest TRAIA (bez N na końcu). W końcu jakaś konkretna "scenka rodzajaowa" na małym srebrze Trajana ;)

Lech Stępniewski:

--- Quote from: DzikiZdeb on February 22, 2021, 02:24:40 pm ---Dochodzą do tego oczywiście bite w setkach miast, w tysiącach różnych typów nominały zdawkowe - bite w Rzymie sesterce, dupondiusy czy asy na wschód praktycznie nie trafiają.

--- End quote ---

Ciekawe, że ten fakt - mnogości rozmaitych monet bitych w rozmaitych miejscach według rozmaitych standardów w imperium rzymskim w jego szczytowej fazie - jakoś słabo trafia do "świadomości społecznej". O ile jeszcze ludzie na ogół kojarzą, że pewien pluralizm religijny wtedy istniał (kojarzy się może z dzisiejszym multi-kulti), o tyle pluralizm pieniądza nie bardzo mieści się we współczesnych wyobrażeniach.


--- Quote from: DzikiZdeb on February 22, 2021, 02:24:40 pm ---Na dodatek drachma drachmie nierówna. Bite według co najmniej kilku różnych standardów wagowych sprowadzających się do zawartości srebra w drachmie przeliczeniowej, musiały mieć swoje tabele kursowe, bankierów bogacących się na ich wymianie itp.

--- End quote ---

Czy wiadomo coś o ówczesnych metodach ustalania zawartości srebra w srebrze? Jak to mogło w praktyce wyglądać? Przychodził ktoś do bankiera w Rzymie z garścią egzotycznego srebra i co dalej? Bankier zaglądał w papirus i już z góry wiedział, że taką to a taką odmianę wybijają z dobrego/średniego/słabego srebra i przeliczał według tabelki? Jakoś to sprawdzał eksperymentalnie? Przynajmniej od czasu do czasu, by mieć gwarancję, że tabelki są dalej aktualne? Jakie różnice jakościowe dawało się wtedy wykryć?

DzikiZdeb:

--- Quote from: Jack@ on February 22, 2021, 02:43:36 pm ---parę dni temu nabyłem taką drachmę

--- End quote ---
Mocno Pan idzie :-) Ja na swoją polowałem ze dwa lata.

Rozumiem, że teraz Cezarea Kapadocka? ;-)


--- Quote from: Jack@ on February 22, 2021, 02:43:36 pm ---Mała literówka się wkradła niechcący - na awarsie w legendzie jest TRAIA (bez N na końcu).

--- End quote ---
Dziękuję, poprawiłem. W opisie CNG było ok, a ja tak z przyzwyczajenia machnąłem, w centrali takich skrótów nie było.

Jack@:

--- Quote from: DzikiZdeb on February 22, 2021, 03:17:15 pm ---Mocno Pan idzie :-) (...)

--- End quote ---
Przypadek, ale miły. Patrząc w źródle RPC online https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/13, parę stempli było, więc troszkę tych drachm wybito.
Od razu po Pana poście poczytałem o Diktynnie, kim była? Urocza historia https://pl.wikipedia.org/wiki/Britomartis oraz o jej kulcie:https://followinghadrian.com/2017/06/11/the-hadrianic-temple-of-diktynna-in-crete/

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page