Ancient Coin Discussions In Other Languages > Forum numizmatyki antycznej po polsku

Nietypowe srebro rzymskiego wschodu w I-II (choć bardziej II) w.

<< < (3/63) > >>

DzikiZdeb:
Kolejną mennicą emitującą srebrne drachmy, na którą może nie natknąć się osoba nawet dość opatrzona w srebrze II w. jest Amisos (Amisus) w Poncie. Amisos nigdy nie było specjalnie ważnym ośrodkiem menniczym, jednakże zarówno w czasach przedrzymskich, jak i za panowania kolejnych cesarzy bito tam nieliczne brązy na potrzeby lokalne. Sytuacja zmieniła się za panowania Hadriana, kiedy to nagle w ciągu kilku lat w Amisos wybito bardzo zróżnicowane i ciekawe srebrne drachmy (a także ich wielokrotności), z jednej strony nie odbiegające jakością od produktów mennicy rzymskiej, z drugiej strony posiadające jednak swój własny, ciekawy styl. Po śmierci Hadriana strumień srebra ustaje tak szybko, jak się pojawił  i właściwie nie wiemy, dlaczego akurat w tym miejscu i czasie wytworzyło się zapotrzebowanie na tak zróżnicowane monety kruszcowe. Cały okres emisji to raptem siedem lat, doskonale identyfikowanych dzięki oznaczaniu monet datami w miejscowej erze, równej praktycznie erze akcyjskiej (tj. datowanej od bitwy pod Akcjum) - od 131/2 do 137/8 AD, czyli w datach miejscowych od ΡΞΓ (163) do ΡΞΘ (169). Co ciekawe, w każdym kolejnym roku pojawiają się przeważnie zupełnie nowe zestawy rewersów. Nie będę ich tutaj po kolei pokazywał, chętni znajdą je w RPC III pomiędzy numerami 1245 a 1296 (+ jedna drachma dla Antonina Piusa RPC IV 6250), ograniczę się tylko do kilku przykładów ukazujących, z jak zróżnicowanym wzornictwem mamy do czynienia.

Z jednej strony mamy wydawało by się typowe przeniesienie personifikacji z mennictwa rzymskiego, jak np. wybita dla Aeliusza Cezara drachma z Dikaiosyne (Justitią)

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/1295

czy o kilka miesięcy późniejsza drachma dla Antonina Piusa z Tyche (Fortuną):

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/4/6250

z drugiej - rewersy niby siedzące w podobnej stylistyce, ale już w Rzymie (przynajmniej na denarach z tego okresu) niespotykane, jak np. naga Artemida przeglądająca się w lusterku wybita dla Sabiny:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/1294

czy dwóch Dioskurów stojących obok swoich koni i opartych na włóczniach:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/1285

lub Hygieja karmiąca węża z patery w obecności stojącego Asklepiosa:
https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/1262 (nie kopiuję linków do zdjęć monety, bo są one już linkowane na stronie RPC)

z trzeciej zaś - rzeczy zupełnie nierzymskie, jak taki uroczy widoczek na wybrzeże ze świątynią na tle klifów:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/1263

DzikiZdeb:
Kiedy W. Metcalf pisał w latach 90 swój katalog monet Cezarei Kapadockiej, wpadły mu w ręce pojedyncze egzemplarze nieco podobne, lecz nie pasujące mu do końca do tej mennicy. Niestety nie dało się z nimi zrobić nic więcej ze względu na ich brak występowania w skarbach oraz we wcześniejszej literaturze. Pozostawił je zatem w swojej publikacji, oznaczając jako egzemplarze nietypowe (jak to się mówi obecnie, wprowadzając do języka polskiego kolejny koszmarny anglicyzm - anomalne). Od tego czasu pojawiło się nieco więcej, więc autorzy RPC spróbowali wyodrębnić z nich osobną mennicę, opierając się na identyfikacji bogini, której posąg można zobaczyć na niemal unikalnej tetradrachmie, z czczoną lokalnie w Kapadocji Ma, utożsamianą przez Greków z córką Aresa, Enyo. Ponieważ główna świątynia Ma stała w mieście Komana, tam też przypisano hipotetyczną mennicę.

Same monety są dość typowe (z wyjątkiem niespotykanej za panowania Hadriana w Cezarei tetradrachmy) i obejmują poza nią wizerunki Tyche (siedzącej i stojącej), Ateny oraz orła. Wszystkie 17 typów umieszczonych pod numerami 3161-3177 znanych jest obecnie sumarycznie w 48 (sic!) egzemplarzach.


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/3161

Tetradrachma, która posłużyła za klucz do obecnej identyfikacji mennicy


https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/3176

Przykładowa drachma z Ateną

Jack@:
Na jednej z polskich aukcji w ostatnich dniach pojawiła się poniższa taka oto drachma Trajana (nie wiem czy Pan Paweł zamierzał też o niej coś napisac, ja tylko tak informacyjnie)
Opis oryginalny oferenta:

--- Quote ---Stan zachowania: +3/3
Literatura: BMC 6 var (Domitian)
Ekstremalnie rzadka drachma licyjska Trajana, nieopisana w BMC Trajana, jedynie podobna odmiana znajduje się w BMC Domicjana pod numerem katalogowym 6. Typowym rewersem dla tego typu drachm Trajana są dwie liry, a nie jedna.
Pozycja niezwykle rzadka, o czym świadczy fakt, że w serwisie Coinarchives nie znaleźliśmy ani jednego notowania.
Rzym Prowincjonalny, Lycia
Trajan (98-117), Drachma 98-99
Awer: głowa cesarza w wieńcu laurowym w prawo
AVT KAIC NEΡ TΡAIANOC CEB ΓEΡM
Rewers: pojedyncza lira z czterema strunami, gałązka w lewym polu
Waga 3,16 g"
--- End quote ---
https://onebid.pl/pl/auction/1223/lot/3045/rzym-prowincjonalny-lycia-trajan-drachma-nienotowana-bardzo-rzadka

Pawel O:
Jest taka odnotowana na wildwinds z taką samą adnotacją, że nienotowana generalnie dla Trajana: https://www.wildwinds.com/coins/ric/trajan/_lycia_BMC_06var.jpg

DzikiZdeb:

--- Quote from: Jack@ on March 01, 2021, 10:34:53 am ---Na jednej z polskich aukcji w ostatnich dniach pojawiła się poniższa taka oto drachma Trajana (nie wiem czy Pan Paweł zamierzał też o niej coś napisac, ja tylko tak informacyjnie)


--- End quote ---
Faktycznie pierwszy raz coś takiego widzę, nie ma tej odmiany nawet w RPC! Dobrze byłoby, żeby ktoś, kto ją kupił, wysłał tam zdjęcia monety. Sama odmiana z jedną lirą nie jest żadnym ewenementem, tutaj np. drachma licyjska Klaudiusza:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/1/3334

jednakże w połączeniu z Trajanem jest to na chwilę obecną unikat. Obstawiam, że został wybity w pierwszych tygodniach/miesiącach jego panowania, kiedy to nie przyszły jeszcze wytyczne co do zmiany rewersu na dwulirowy i kontynuowano bicie według wzoru z czasów Nerwy:

https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/3/2675

Jeśli wątek się spodobał, mogę opisać jeszcze pokrótce parę mennic, póki co opisałem te najdziwniejsze (są jeszcze tego typu dziwactwa, ale albo dotyczą wczesnego pryncypatu, a tego u nas raczej nikt nie zbiera, albo cystoforów bitych przez Hadriana).

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page

[*] Previous page