Classical Numismatics Discussion
  Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Expert Authentication - Accurate Descriptions - Reasonable Prices - Coins From Under $10 To Museum Quality Rarities Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Support Our Efforts To Serve The Classical Numismatics Community - Shop At Forum Ancient Coins

New & Reduced


Author Topic: Kolekcja Stanisława Grzepskiego  (Read 475 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Kolekcja Stanisława Grzepskiego
« on: December 20, 2021, 11:42:42 am »
Na początku zaznaczam, że nie znam ani aktualnego stanu badań ani też nie udało mi się dotrzeć do wszystkich opublikowanych artykułów w wyżej wymienionym temacie. Bardziej zależało mi na przypomnieniu/zaznaczeniu, że taki zbiór w ogóle istnieje (jest to zapewne najstarszy zachowany polski zbiór monet antycznych) i nadal oczekuje na swoje opracowanie.

Tytułowy Stanisław Grzebski był uczonym, profesorem Akademii Krakowskiej, filologiem, matematykiem, autorem pierwszego polskiego podręcznika geodezji, a także jednym z poważniejszych numizmatyków polskich XVI stulecia. Swój zbiór monet przekazał w testamencie (1570) swojej Alma Mater, która przechowała go do dnia dzisiejszego. Samo przechowanie przez cztery i pół wieku w bardzo czasem nieciekawych okolicznościach wojenno-zaborczych jest dużym wyczynem, jednakże biorąc pod uwagę panujący od dłuższego czasu okres spokoju można by oczekiwać czegoś więcej. W pełni zrozumiałe jest przy braku notatek pomieszanie wyjściowego zbioru z późniejszymi nabytkami, jednak niezależnie od braku określenia dokładnej proweniencji całość zasługuje na dokładne opracowanie z umieszczeniem w internecie włącznie. Ponieważ takowego nie znalazłem (być może ono dalej nie istnieje) wskazuję linki do tego, co udało mi się dotrzeć:

Prosty biogram prof. Grzepskiego na wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Grzepski
Dwa artykuły prof. Skowronka z lat 70 XX w., wskazujące na przetrwanie zbioru w Muzeum Collegium Maius: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/4250/04--W-poszukiwaniu-kolekcji--Skowronek.pdf?sequence=1&isAllowed=y
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/267084/skowronek_kolekcja_numizmatyczna_stanislawa_grzepskiego_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y
(nie udało mi się dotrzeć do żadnego z artykułów wzmiankowanych w końcowych odnośnikach drugiej pozycji)
Bieżąca strona tegoż muzeum, na której niestety nie ma śladu opracowania zbioru numizmatycznego: https://maius.uj.edu.pl/zbiory

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Kolekcja Stanisława Grzepskiego
« Reply #1 on: December 20, 2021, 12:15:15 pm »
Temat dla mnie nowy. Jeśli nawet obiło mi się o uszy nazwisko, to wyleciało. W biogramie na Wikipedii piszą, że był biedny, więc skąd ta kolekcja. Książeczka "De multiplici siclo et talento Hebraico" tylko zatrąca o numizmatykę, bo dotyczy miar, co rzecz jasna w numizmatyce ważne, ale żadnych obrazków tam nie ma, o konkretnych monetach ani słowa, więc nie sposób z tego pośrednio wywnioskować, co zbierał.

Fakt, że nikomu się nie chciało dotąd zrobić katalogu zbioru Grzepskiego to naturalnie skandal. Swoją drogą niezły temat na całkiem przyzwoite magisterium, a może i coś więcej. O ile ten zbiór do dziś rzeczywiście istnieje.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Kolekcja Stanisława Grzepskiego
« Reply #2 on: December 21, 2021, 04:08:55 am »
W biogramie na Wikipedii piszą, że był biedny, więc skąd ta kolekcja. Książeczka "De multiplici siclo et talento Hebraico" tylko zatrąca o numizmatykę, bo dotyczy miar, co rzecz jasna w numizmatyce ważne, ale żadnych obrazków tam nie ma, o konkretnych monetach ani słowa, więc nie sposób z tego pośrednio wywnioskować, co zbierał.
Pośrednio zainteresowania można wnioskować po bibliotece Grzepskiego, część się zachowała, część zabrali Szwedzi, ale i tu jakiś spis tytułów istnieje. Pytanie, faktycznie musiał być bogaty? Jak wyglądało pozyskiwanie monet starożytnych w XVI-wiecznej Polsce? Może wcale nie było to drogie hobby, wystarczyło ogłosić że jak ktoś wykopie "główki św. Jana" to na Akademii jest taki wariat, co daje za nie cenę kruszec x 2? Trudno powiedzieć. Wygląda na to, że kolekcja przetrwała, być może właśnie przez swoje nieuporządkowanie. Wszedł jeden Szwed z drugim z Pułku Przemienienia Pańskiego, zobaczył rupieciarnię i poszedł dalej zwiedzać. To, ile z 2106 monet antycznych będących na stanie Muzeum UJ w 1924 było w pierwotnym zbiorze, tego chyba nie da się dokładnie określić. Ale to tylko moje gdybanie oparte na niepełnej wiedzy i może nie jest tak źle, jak się wydaje.

Nie udało mi się dotrzeć do skanów artykułów:

Abramowicz A., Renesansowe tropy [w:] Urny i ceraunie, Łódż 1979
Abramowicz A., Początki zainteresowań monetą antyczną w Polsce, Prace i materiały Muzeum Archeologicznego i Entograficznego w Łodzi - Seria Numizmatyczna i Konserwatorska, nr 1, s. 82-92
Abramowicz A., Dzieje zainteresowań starożytniczych w Polsce, cz.I, s. 53-95
Kisza W., Monety w zbiorach Gabinetu Archeologicznego UJ [w:] 100-lecie Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, s. 61-73
Kisza W., Zarys kolekcji numizmatycznej w UJ, Zeszyty Naukowe UJ, Opuscula Musealia, z.1, s. 49-59.

Nawet jak nie ma tam zbyt wiele nowego w kwestii uporządkowania, to widać, że kolekcja jakoś tam żyje, tylko nie ma inwentarza dostępnego dla laików z zewnątrz. Np. w 2020 wydano kalendarz z monetami, przy czym w opisie nie ma żadnych wzmianek, na ile udało się określić jakieś egzemplarze jako pochodzące z pierwotnego zbioru Grzepskiego:
https://maius.uj.edu.pl/en_GB/muzeum/wydarzenia/-/journal_content/56_INSTANCE_JabQMdnotnYG/11876392/144262224

Próbowałem namierzyć chociaż skany tego kalendarza, ale znalazłem tylko malutki obrazek ze starej wersji strony:

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Kolekcja Stanisława Grzepskiego
« Reply #3 on: December 21, 2021, 08:54:57 am »
Może wcale nie było to drogie hobby, wystarczyło ogłosić że jak ktoś wykopie "główki św. Jana" to na Akademii jest taki wariat, co daje za nie cenę kruszec x 2?

"pościeli żadnej nie miał, tylko wezgłówko skórzane, a pod głowę kładł sobie Pentateuchum albo, którą inną księgę grecką". Facet nie ma pościeli a skupuje srebro? Coś tutaj musi być legendą.

Swoją drogą nie spodziewam się, że są w tej kolekcji (jeśli rzeczywiście istnieje) jakieś cuda. Bardziej takie właśnie przypadkowe okoliczne wykopki.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Kolekcja Stanisława Grzepskiego
« Reply #4 on: December 21, 2021, 01:37:37 pm »
"pościeli żadnej nie miał, tylko wezgłówko skórzane, a pod głowę kładł sobie Pentateuchum albo, którą inną księgę grecką". Facet nie ma pościeli a skupuje srebro? Coś tutaj musi być legendą.
Nie zna Pan takich? Nie doje, w dziurawej kapocie będzie chodził, ale na upatrzoną monetkę się znajdzie :-) Nie znalazłem siatki płac dla Akademii Krakowskiej, ale nie sądzę, żeby różniła się diametralnie od tego, co dostawali profesorowie królewieckiej Albertyny (https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Echa_Przeszlosci/Echa_Przeszlosci-r2008-t9/Echa_Przeszlosci-r2008-t9-s37-60/Echa_Przeszlosci-r2008-t9-s37-60.pdf, płace s. 44 - 51). Jeśli tak, to można założyć, że w najgorszym razie inkasował 100 florenów (po 30 gr) rocznie (a może i 200-250, kto go wie). Szwagrzyk (wyd. II, s. 110) podaje, że kosiarz inkasował grosza dziennie, mistrz murarski 3,5 gr. Jak Grzepski nie miał na pościel, to musiał tą całą swoją pensję na co innego przepuścić :-)

Swoją drogą nie spodziewam się, że są w tej kolekcji (jeśli rzeczywiście istnieje) jakieś cuda. Bardziej takie właśnie przypadkowe okoliczne wykopki.
Też tak podejrzewam, ale niekoniecznie musiało tak być od początku. Jeśli zdobył coś cenniejszego (np. ktoś mu coś przywiózł z podróży do Italii), mogło się międzyczasie komuś do ręki przykleić.

 

All coins are guaranteed for eternity