Classical Numismatics Discussion
  Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Expert Authentication - Accurate Descriptions - Reasonable Prices - Coins From Under $10 To Museum Quality Rarities Welcome Guest. Please login or register. 10% Off Store-Wide Sale Until 2 April!!! Explore Our Website And Find Joy In The History, Numismatics, Art, Mythology, And Geography Of Coins!!! Support Our Efforts To Serve The Classical Numismatics Community - Shop At Forum Ancient Coins

New & Reduced


Author Topic: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki  (Read 4061 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #50 on: March 03, 2023, 06:18:14 am »
I jeszcze jedno pytanie - czy na monecie Konstancjusza II znak między sztandarami to też łącznik?

To oczywiście znowu tylko część znaku menniczego. Założenie jest proste: patrzymy, w jakim miejscu pojawia się znaczek podejrzany o symboliczne religijne znaczenie (czy w ogóle jakoś "ważny").

Jeśli pojawia się w miejscu i rozmiarze, w którym pojawiają się także inne znaczki (literki, gwiazdki, półksiężyce etc.), to prawdopodobnie znaczy nie więcej niż te inne znaczki.

Jak w Akwilei, jest krzyżyk, ale może też być identyczne w rozmiarze F:



Jeśli natomiast pojawia się w miejscu, gdzie nie pojawia się żaden inny znak, to być może jest to znak wyróżniony. Takim przykładem jest moneta z wężem, gdzie duże chi-rho jest umieszczone na szczycie labarum. Nie mamy przykładu na podobne labarum z półksiężycem czy literką.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #51 on: March 03, 2023, 06:41:03 am »
on ryzykownie drażni większość pogańską na zachodzie, zamiast dopieścić licznych chrześcijan na wschodzie. Dziwne to byłoby, prawda?
Właśnie oglądając mapę z lokalizacjami mennic coś mi tu nie grało. Czemu właściwie część zachodnia a nie wschodnia miałaby być ważniejsza propagandowo. Wciągają mnie te konstantyńskie czasy. Zawęża się też pomysł na zbiór.

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #52 on: March 03, 2023, 06:44:42 am »
Takim przykładem jest moneta z wężem, gdzie duże chi-rho jest umieszczone na szczycie labarum.
Bardziej wymownego przykładu chyba nie może być: jest chi-rho i jest przebijany wąż (grzech). Bardzo trudno byłoby inaczej interpretować tę monetę.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #53 on: March 03, 2023, 08:14:51 am »
Takim przykładem jest moneta z wężem, gdzie duże chi-rho jest umieszczone na szczycie labarum.
Bardziej wymownego przykładu chyba nie może być: jest chi-rho i jest przebijany wąż (grzech). Bardzo trudno byłoby inaczej interpretować tę monetę.

Taka interpretacja się narzuca wyłącznie przy wcześniejszym założeniu, że ta monetka ma przesłanie chrześcijańskie (czego nie wykluczam).

Można jednak to labarum potraktować jako osobisty sztandar Konstantyna, a węża jako personifikację wrogów Najjaśniejszego Pana oraz cesarstwa, zwłaszcza tego tuż wcześniej pokonanego wroga -  Licyniusza. Wtedy mamy monetkę z przesłaniem o zakończeniu wojny domowej. I nawet legenda raczej wspiera tę wersję: wcześniej z podobną legendą Konstantyn wybił w Londynie monety po pokonaniu Maksencjusza.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline Pawel O

  • Consul
  • ***
  • Posts: 150
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #54 on: March 03, 2023, 08:16:11 am »
Znalazłem jeszcze cos takiego nawet ciekawe: https://www.youtube.com/watch?v=rE0c0pMH43o

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #55 on: March 03, 2023, 02:16:33 pm »
Wtedy mamy monetkę z przesłaniem o zakończeniu wojny domowej.
Bardziej intrygująca byłaby interpretacja metafizyczna. A zabójstwo wroga jest przyziemne i ludzkie. No chyba, że ten pełzający gad to uosabiający zło Licyniusz.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #56 on: March 03, 2023, 02:36:20 pm »
Wtedy mamy monetkę z przesłaniem o zakończeniu wojny domowej.
Bardziej intrygująca byłaby interpretacja metafizyczna. A zabójstwo wroga jest przyziemne i ludzkie. No chyba, że ten pełzający gad to uosabiający zło Licyniusz.

Gad to oczywiście Licyniusz. Ale zawsze może to być jakiekolwiek zło, które patrzącemu przyjdzie do głowy. Najważniejsze, że pokonane i że Najjaśniejszy Pan to zrobił.

Poza tym wypada patrzeć na mennictwo Konstantyna bardziej całościowo. I wtedy i później nie widać w nim skłonności do metafizyki, ale właśnie do przyziemnych ludzkich spraw: żołnierze na posterunku, dobrze strzeżona brama miejska etc.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #57 on: March 03, 2023, 02:59:00 pm »
dobrze strzeżona brama miejska etc.
Bramy obozowe i monety dziękczynne to byłby dobry motyw zbioru.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #58 on: March 03, 2023, 03:34:05 pm »
dobrze strzeżona brama miejska etc.
Bramy obozowe i monety dziękczynne to byłby dobry motyw zbioru.

Bramy obozowe zbierał (między innymi ale chyba w największym stopniu) kolega okejos ze starego forum, ale on już zdaje się dał sobie spokój z kolekcjonerstwem i wyprzedał zbiór. Z tym, że zbierał dość chaotycznie, a tam w wypadku paru emisji z bramami jest jeszcze robota katalogowa do zrobienia. Gdyby się tym zająć trochę poważniej mógłby być z tego przypis do RIC-a. Nic wielkiego rzecz jasna, żadne przełomowe odkrycie, ale usystematyzowanie tego, czego wtedy usystematyzować się nie udało. Raczej tylko zaznaczono problem.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #59 on: March 03, 2023, 04:04:55 pm »
Znalazłem jeszcze cos takiego nawet ciekawe: https://www.youtube.com/watch?v=rE0c0pMH43o

Nie wiem, po co ludzie robią te filmy... tekst przeczytało by się pięć razy szybciej.

1. Traktowanie chi-ro jako powstałego w IV w. symbolu chrześcijaństwa będącego od początku symbolem greckim, któremu można szukać równie greckich korzeni jest co najmniej brakiem zrozumienia, gdzie i z czego to wszystko się zaczęło. Tak, jakby nie było wcześniej ciągu przyczynowo-skutkowego w hebrajskim Starym Testamencie, a sam termin Christos nie był wypracowanym w Septuagincie odzwierciedleniem żydowskiego Mesjasza.
2. Nowy Testament nie przekazuje daty dziennej urodzin Chrystusa. Data 25 grudnia, świętowane jako święto Bożego Narodzenia już w IV w., była podawana jeszcze przed rokiem 221 (Sekstus Juliusz Afrykański) i wydaje się, że jest to symboliczne łączenie rozpoczęcia wydłużania się dnia z narodzinami Światłości Świata. Jeśli rozwijający się równolegle mitraizm wykorzystał również tę datę w podobny sposób, to i tak nie da się udowodnić w tym wypadku wpływu jednej religii na drugą.
3. Podobnie, jak na poprzedniej podanej przez Pana stronie, argumentacja skręca w kierunku porównania kształtu monogramu chi-ro z laską Asklepiosa (którą autor filmu potrafi pomylić z kaduzeuszem). Trudno traktować to poważnie.
4. O willach, wellach, rosach, planecie Wenus, Tudorach i innych odlotach mniej więcej od połowy filmu wolę nie mówić.
5. Wymiękłem mniej więcej w 27 minucie, kiedy argumentacja zeszła bez większego powodu na gwiazdozbiór byka. Rozumiem, że w tych ani późniejszych okolicach nie pojawiło się już nic, z czym by można próbować polemizować.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #60 on: March 03, 2023, 05:03:54 pm »
Wymiękłem mniej więcej w 27 minucie

Podziwiam. Mnie odrzuciło mniej więcej w 30 sekundzie, gdy zobaczyłem na ekranie to, co niżej. Bełkot jakby to nasz znajomy Chat wyprodukował to dzieło.

Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #61 on: March 03, 2023, 05:13:02 pm »
jest jeszcze robota katalogowa do zrobienia.
A mógłby Pan rozwinąć myśl? Na czym miałaby polegać robota? Przeglądam dość chaotycznie a i tak już zawęziłem znacząco pole manewru.
Na razie zbieram dane, kompletuje sobie informacje - co czytać, co analizować, jak podjeść do tematu.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #62 on: March 06, 2023, 06:13:34 am »
Oczywiście mogę rozwinąć, ale rozmyślnie staram się być enigmatyczny, by nie zabierać Panu przyjemności robienia samodzielnych spostrzeżeń i projektowania profilu zbioru. Poczucie, że to "mój pomysł" na "mój zbiór" jest bardzo ważne i motywujące.

Może Pan naturalnie dzielić się swoimi przemyśleniami i obiecuję, że odezwę się, gdy będę miał bardzo mocne przekonanie, że planuje Pan coś kompletnie nierealistycznego albo brnie w ślepą uliczkę.

Banalna rada w obecnej sytuacji to - nie spieszyć się, czytać i oglądać. Pieniądze przetrwonić zawsze Pan zdąży :-)
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #63 on: March 06, 2023, 01:05:53 pm »
staram się być enigmatyczny, by nie zabierać Panu przyjemności robienia samodzielnych spostrzeżeń i projektowania profilu zbioru.
Oswajam się z RIC VII-ką, a to nie jest łatwa rzecz. A jeszcze gorzej jest z VI-ką. Przyporządkowanie monety bez ściągawki aukcyjnej (biorąc poprawkę na głupoty wypisywane przez sprzedawców), to duży wyczyn. Do tego dużo czytania, bo to informacyjnie bardzo pojemne katalogi. Tu jest roboty masa. Nie wiedziałem, w co się pakuję. Oczywiście, gdyby nie sprawiało mi to satysfakcji, nie brnąłbym dalej :-)
planuje Pan coś kompletnie nierealistycznego albo brnie w ślepą uliczkę.
Wyszedłem od zbioru pospolitego (przekrojowego), a wchodzę w drobiazgi – voty, bramy, sole, wiktorie, itd. Być może koncepcja: jeden władca, jeden rewers, jedna mennica, to dobry kierunek.
zbierał dość chaotycznie
Staram się do zbierania monet podchodzić metodycznie. Mierzi mnie nieuporządkowanie. Ale oczywiście każdy kieruje się swoją logiką w kolekcjonerstwie.
Pieniądze przetrwonić zawsze Pan zdąży :-)
To prawda. Dlatego czytam, analizuję, oglądam. W każdym razie nie zamierzam kontynuować zakupów, dopóki nie wejdę w to głębiej i nie nabiorę więcej rzymskiej ogłady.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #64 on: March 06, 2023, 02:10:09 pm »
Ale oczywiście każdy kieruje się swoją logiką w kolekcjonerstwie.

Otóż to.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #65 on: March 07, 2023, 02:09:35 am »
staram się być enigmatyczny, by nie zabierać Panu przyjemności robienia samodzielnych spostrzeżeń i projektowania profilu zbioru.
Oswajam się z RIC VII-ką, a to nie jest łatwa rzecz. A jeszcze gorzej jest z VI-ką. Przyporządkowanie monety bez ściągawki aukcyjnej (biorąc poprawkę na głupoty wypisywane przez sprzedawców), to duży wyczyn. Do tego dużo czytania, bo to informacyjnie bardzo pojemne katalogi. Tu jest roboty masa. Nie wiedziałem, w co się pakuję. Oczywiście, gdyby nie sprawiało mi to satysfakcji, nie brnąłbym dalej :-)
Pamiętam, jak mnie odrzucało od tych tabelek na początku :-) Może dla podbudowy warto coś równolegle poczytać o samej historii epoki? Np. jakąś sensowną biografię Konstantyna (tu już by musiał Pan Lech zaproponować, która z dostępnych pozycji jego zdaniem jest najlepsza), żeby sobie poukładać w głowie kolejność kto kogo, kiedy i na jakim terytorium? Wtedy łatwiej powinny układać się w głowie konkretne mennice w poszczególnych okresach.

Pieniądze przetrwonić zawsze Pan zdąży :-)
To prawda. Dlatego czytam, analizuję, oglądam. W każdym razie nie zamierzam kontynuować zakupów, dopóki nie wejdę w to głębiej i nie nabiorę więcej rzymskiej ogłady.
Droga słuszna, ale chyba czasem można odstąpić od tak surowego postu :-) Tzn. od czasu do czasu kupić sobie jakiś drobiazg i zobaczyć, jak leży w dłoni i czy nie dostarczy jakiegoś nowego pomysłu.

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #66 on: March 07, 2023, 03:02:35 am »
Dorzucę jeszcze taki artykuł o początkach symbolu chi-ro:
https://www.jstor.org/stable/27793196

Co prawda jego głównym tematem jest mozaika z rzymskiej willi odkopanej w hrabstwie Dorset w południowo-zachodniej Anglii, ale jest tam parę akapitów natury ogólnej. Autorka na s. 197 wskazuje na dwa wystąpienia monogramu w końcu III w., niestety nie udało mi się namierzyć zdjęć tych grobowców.

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #67 on: March 07, 2023, 06:17:29 am »
Dorzucę jeszcze taki artykuł o początkach symbolu chi-ro:

Ciekawszy niż tytuł, do tego przyjemna bibliografia.
Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #68 on: March 07, 2023, 11:49:27 am »
Może dla podbudowy warto coś równolegle poczytać o samej historii epoki? Np. jakąś sensowną biografię Konstantyna (tu już by musiał Pan Lech zaproponować, która z dostępnych pozycji jego zdaniem jest najlepsza), żeby sobie poukładać w głowie kolejność kto kogo, kiedy i na jakim terytorium? Wtedy łatwiej powinny układać się w głowie konkretne mennice w poszczególnych okresach.
Jestem w trakcie czytania: "Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego", Edward Gibbon. Wypatrzyłem też: "Czasy Konstantyna Wielkiego", Jacob Burckhardt, "Konstantyn Wielki", Aleksander Krawczuk oraz "Konstantyn i chrześcijańskie Cesarstwo", M. Odhal Charles.
A online: http://www.constantinethegreatcoins.com/ i to co się napatoczy z wyszukiwarki. Oczywiście jestem otwarty na wszelkie wskazówki i zmiany.

żeby sobie poukładać w głowie kolejność kto kogo, kiedy i na jakim terytorium?
Tak, od tego trzeba zacząć. Dlatego RIC jest trudny w odbiorze (mam na myśli treść), bo wymaga przygotowania.

można odstąpić od tak surowego postu :-)
Ten post z góry jest skazany na niepowodzenie i dlatego dyspensa jest wkalkulowana :-)

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #69 on: March 07, 2023, 11:51:01 am »
Dorzucę jeszcze taki artykuł o początkach symbolu chi-ro:
https://www.jstor.org/stable/27793196
Zapisany na potem :-)

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #70 on: March 08, 2023, 01:54:07 am »
Jestem w trakcie czytania: "Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego", Edward Gibbon. Wypatrzyłem też: "Czasy Konstantyna Wielkiego", Jacob Burckhardt, "Konstantyn Wielki", Aleksander Krawczuk oraz "Konstantyn i chrześcijańskie Cesarstwo", M. Odhal Charles.

Gibbon ma swoje lata i trzeba patrzeć na niego trochę z przymrużeniem oka, a w szczególności na tezę że chrześcijaństwo (na spółkę z najazdami barbarzyńców) doprowadziło do zniszczenia Imperium Rzymskiego. Po Krawczuku nie spodziewał bym się niczego więcej, co po innych jego książkach, czyli wszystko co tam będzie, będzie też gdzie indziej tylko szerzej i dogłębniej. Książka Odahla to tłumaczenie biografii wydanej w angielskim wydawnictwie Routledge, specjalizującym się m.in. właśnie w biografiach cesarzy rzymskich. Nie znam jej, ale cała seria trzymała sensowny poziom, więc tu nie powinno być gorzej. Burckhardta nie znam.

Na pewno Pan Lech zna jeszcze parę ciekawych, a mniej znanych tytułów :-)

Offline Lech Stępniewski

  • IMPERATOR
  • Caesar
  • *****
  • Posts: 2900
    • NOT IN RIC
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #71 on: March 08, 2023, 06:23:23 am »
Na Gibbona trzeba brać poprawkę, że to oświecenie, więc podejście racjonalne, co w praktyce znaczyło najczęściej antyreligijne. Religia jako siła raczej niszcząca niż budująca.

U Burckhardta z kolei Konstantyn zanadto rozumuje jak XIX-wieczny polityk, który trzeźwo manipuluje ideologią i jest ponad bajki dla mas.

Odahla znam z angielskich wydań (były dwa w niewielkim odstępie). Jeśli tłumaczenie jest przyzwoite, to jak najbardziej można skorzystać.

Osobiście lubię styl i poglądy Timothy'ego Barnesa, ale jego jakoś nie tłumaczono (chyba że mi umknęło)

Jego "The New Empire of Diocletian and Constantine" ma już 40 lat, ale to chyba wciąż najlepsza książka przeglądowa czasów tetrarchii ze spisami: tytulatura, osoby, daty, podróże, rezydencje, konsulowie, prefekci Rzymu, kto kiedy którym kawałkiem imperium rządził etc.

Dużo nowsza (sprzed 10 lat) "Constantine. Dynasty, Religion and Power in the Later Roman Empire" nie jest tak encyklopedycznie uporządkowana, ale jak najbardziej godna polecenia.

A może na początek poczytać coś z epoki? Po polsku jest i Laktancjusz ("Jak umierali prześladowcy") i "Życie Konstantyna" Euzebiusza. Naturalnie trzeba cały czas pamiętać, że to życzliwa dla zwycięzcy propaganda. Ale atmosferę epoki jednak jakoś oddaje. Kłótnia o te źródła trwa i będzie trwać, bo nic lepszego (co mogłoby być źródłem-arbitrem) nie mamy. Polskie przekłady wprawdzie do pracy naukowej nie bardzo się nadają, ale czyta się je nieźle.

Lech Stępniewski
NOT IN RIC
Poland

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #72 on: March 08, 2023, 11:10:39 am »
Osobiście lubię styl i poglądy Timothy'ego Barnesa, ale jego jakoś nie tłumaczono (chyba że mi umknęło)

Jego "The New Empire of Diocletian and Constantine" ma już 40 lat, ale to chyba wciąż najlepsza książka przeglądowa czasów tetrarchii ze spisami: tytulatura, osoby, daty, podróże, rezydencje, konsulowie, prefekci Rzymu, kto kiedy którym kawałkiem imperium rządził etc.

Dużo nowsza (sprzed 10 lat) "Constantine. Dynasty, Religion and Power in the Later Roman Empire" nie jest tak encyklopedycznie uporządkowana, ale jak najbardziej godna polecenia.

A może na początek poczytać coś z epoki? Po polsku jest i Laktancjusz ("Jak umierali prześladowcy") i "Życie Konstantyna" Euzebiusza. Naturalnie trzeba cały czas pamiętać, że to życzliwa dla zwycięzcy propaganda. Ale atmosferę epoki jednak jakoś oddaje. Kłótnia o te źródła trwa i będzie trwać, bo nic lepszego (co mogłoby być źródłem-arbitrem) nie mamy. Polskie przekłady wprawdzie do pracy naukowej nie bardzo się nadają, ale czyta się je nieźle.
Jest od czego zaczynać. Nie pozostaje nic innego jak zabierać się za czytanie. Dokończę Gibbona i pójdę dalej.
Jeśli podczas lektury nasuną się jakieś przemyślenia, oczywiście wrzucę wątek na forum, żebyśmy mogli sobie pogadać.
 

Offline paesano

  • Consul
  • ***
  • Posts: 269
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #73 on: March 08, 2023, 11:14:44 am »
na tezę że chrześcijaństwo (na spółkę z najazdami barbarzyńców) doprowadziło do zniszczenia Imperium Rzymskiego.
To temat akademicki i na niejedną rozprawę doktorską, ale pytanie od razu takie, do jakich wersji Pan się przychyla? :-)

Offline DzikiZdeb

  • Caesar
  • ****
  • Posts: 1975
Re: Konstantyn, chi-rho i inne znaczki
« Reply #74 on: March 09, 2023, 01:19:13 am »
Po polsku jest i Laktancjusz ("Jak umierali prześladowcy") i "Życie Konstantyna" Euzebiusza. Naturalnie trzeba cały czas pamiętać, że to życzliwa dla zwycięzcy propaganda. Ale atmosferę epoki jednak jakoś oddaje. Kłótnia o te źródła trwa i będzie trwać, bo nic lepszego (co mogłoby być źródłem-arbitrem) nie mamy. Polskie przekłady wprawdzie do pracy naukowej nie bardzo się nadają, ale czyta się je nieźle.
A co Pan sądzi o tym wydaniu Euzebiusza:


Mam z tej serii żywot Cezara Plutarcha i drugą księgę Swetoniusza (żywot Augusta) - bardzo mi się przydały, szczególnie w zakresie referencji do innych źródeł z epoki. Natomiast słyszałem, że nie wszystkie tomy trzymają poziom, więc nie wiem jak jest w tym przypadku.

 

All coins are guaranteed for eternity