FORVM`s Classical Numismatics Discussion Board

Ancient Coin Discussions In Other Languages => Forum numizmatyki antycznej po polsku => Topic started by: Lech Stępniewski on August 20, 2021, 05:27:53 pm

Title: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Lech Stępniewski on August 20, 2021, 05:27:53 pm
Jeden z moich Korespondentów przysłał mi zdjęcie tej oto monety Maksencjusza:

(https://www.forumancientcoins.com/notinric/6rom213_p_zoom.jpg)

Z awersem nie ma problemu. Najpospolitsza dla tego cesarza odmiana odmiana z głową w wieńcu laurowym i legendą IMP C MAXENTIVS P F AVG

Natomiast godny uwagi jest rewers, choć legenda też często spotkana: CONSERV VRB SVAE (Conservatori urbis suae - czyli obrońcy miasta)

Niestety, niektóre detale rewersu trudno (ze względu na stan monety) jednoznacznie zidentyfikować. Dlatego poniższy opis proszę traktować jako prowizoryczny, a wszystkie korekty są mile widziane.

Świątynia z czterema kolumnami (tetrastyle w opisach RIC).

W środku Roma siedząca na wprost z głową zwróconą w lewo. Obok niej zwrócony w prawo Maksencjusz w stroju wojskowym. Roma wręcza mu glob, na którym najprawdopodobniej jest Wiktoria. Maksencjusz prawdopodobnie opiera stopę na siedzącym jeńcu.

Zdobiony fronton (pediment): w środku Dioskurowie, po ich obu bokach bóstwa rzeczne.

Na szczycie frontonu jako akroteriony (acroteria) dwie postacie z pochodniami.

Jak tę monetę zaklasyfikować? Na szczęście znak menniczy w odcinku nie budzi wątpliwości: RBP. Czyli Rzym. RIC nie notuje dla tej emisji dokładnie takiego rewersu, więc można by twierdzić, że to nowa odmiana.

Ale RIC jest w wypadku tej emisji niekonsekwentny (co często mu się zdarza) i to, co wcześniej odróżniał, tym razem wrzuca do jednego worka.

Na przykład ROMA 198a-201 różni się od ROMA 194a-197 jedynie dekoracją frontonu (wieniec lub pusty). Podobnie ROMA 202a-203 i ROMA 204-205 (wieniec lub Dioskurowie)

Natomiast teraz dekoracji frontonu RIC nie uwzględnia i pod numerem 213 upycha aż trzy jego odmiany: może być pusty, mogą być Dioskurowie, a może być też wilczyca z Romulusem i Remusem.

Oto monetka z British Museum cytowana przez RIC właśnie jako numer 213:

(https://www.forumancientcoins.com/notinric/6rom213bm.jpg)

Czy zatem tę nową monetkę też należałoby uznać za numer 213? To już oczywiście kwestia uznaniowa. Bo są tam też inne różnice: Roma nieco inaczej siedzi i prawie na pewno na globie jest Wiktoria. Nie sposób ustalić inaczej jak uznaniowo, czy to tylko kolejny wariant, czy nowy typ.

Niemniej w najgorszym razie jest ta monetka nie notowana co najmniej ze względu na oficynę (P), bo zarówno RIC, jak i monografia Drosta odnotowują jedynie oficynę S.

I tak właśnie (czyli minimalistycznie) ją na razie zaklasyfikowałem.
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: DzikiZdeb on August 23, 2021, 06:22:50 am
Moim zdaniem na dachu jest jeszcze trochę innych szczególików, ale być może są to złudzenia, które może rozwiać tylko wzięcie monety do ręki. Figury B i C, jeśli faktycznie były intencją rytownika, powinny mieć swoje lustrzane odbicie po lewej stronie.

A) orzeł??
B) kolejna stojąca postać ? z włócznią ???
C) gwiazda??
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Lech Stępniewski on August 23, 2021, 08:20:43 am
Moim zdaniem na dachu jest jeszcze trochę innych szczególików, ale być może są to złudzenia

Dach to generalnie zgadywanka oraz po części sugerowanie się tym, co w Rzymie w tamtym czasie na rewersie tego typu się pojawiało. Najbardziej pasują dwie po bokach postacie z pochodniami i właściciel monety popiera taką interpretację. Niemniej dalej jest ona hipotetyczna.

Gwiazd ani orłów, ani postaci z włóczniami nie odnotowano, ale to nie znaczy, że są absolutnie niemożliwe.

Ktoś tam zresztą wtedy szalał w mennicy z rozmaitymi kombinacjami i stąd ta niekonsekwentna decyzja w RIC, by wszystkie te warianty wrzucać do jednego worka, to znaczy numerka. W przeciwnym razie (stosując wcześniejsze kryteria) trzeba by wyodrębnić cały szereg osobnych typów znanych z najwyżej kilku egzemplarzy albo - jak tutaj - z jednego i to niewyraźnego.
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Victor C on August 23, 2021, 11:03:39 am

see this figure from Drost--

Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Lech Stępniewski on August 23, 2021, 11:30:37 am
see this figure from Drost--

Thanks Victor. It is the specimen form Milan with RBQ, right? I am not sure that the decoration on this new example is so rich: two Victories, two figures with ensigns and central group at the top (5 figures).
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Heliodromus on August 23, 2021, 01:52:04 pm
It doesn't really help  :), but the scene on the temple roof looks very much like the one on the Roma medallion that we've discussed before.

https://www.forumancientcoins.com/board/index.php?topic=124862.msg752009

The rooftop scene seems to have the same asymmetry between the attendants on the left and right, with at least the leftmost attendant appearing to hold a torch as on the medallion.

Drost's description says "a person (Roma?) seated on a throne, holding a scepter, framed by four other characters".

Ben
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Lech Stępniewski on August 23, 2021, 02:15:56 pm
It doesn't really help  :), but the scene on the temple roof looks very much like the one on the Roma medallion that we've discussed before.

Well, it cannot be excluded that in both cases the model was identical. But there are sill some doubts. Roma on the top of the temple on Conservatori urbis suae coin is logical. However, the main figure on medallion does not look like Roma.
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: DzikiZdeb on August 24, 2021, 07:54:39 am
It doesn't really help  :), but the scene on the temple roof looks very much like the one on the Roma medallion that we've discussed before.

https://www.forumancientcoins.com/board/index.php?topic=124862.msg752009
Seems reliable for me :-) However, for further considerations, in order to be sure of anything, we would have to have the coin in much better condition.
Title: Re: Rzadka i ciekawa moneta Maksencjusza
Post by: Victor C on August 24, 2021, 12:45:37 pm
It is the specimen form Milan with RBQ, right?


Yes, it is the Milan coin with RBQ.