Ancient Coin Discussions In Other Languages > Forum numizmatyki antycznej po polsku

RIC VI THESSALONICA 49-50b - wariant z gwiazdą

(1/4) > >>

Lech Stępniewski:
Kolejne z tegorocznych znalezisk zasługujące na osobny wątek. Problem jest stary. Jak odróżnić drobne warianty, które są być może tylko kaprysem rytownika, od wariantów znaczących.

Oto trzy przykłady monet z niezbyt trudnej do zdobycia emisji THESSALONICA 49-50b wybitej w 312 roku dla trzech władców



THESSALONICA 49 (Licyniusz)



THESSALONICA 50a (Maksymin Daja)



THESSALONICA 50b (Konstantyn Wielki)

Sutherland tak opisuje emisję:

"Officinae are reduced from six to five in an issue which, with sharp lose of weight, shows the wreath which anticipates Liciniu's quinquennalia. The sole type is Iovi Conservatori, again struck in quantity and from all officinae for all three colleagues. Licinius momentarily employs the full (quinquennalian) legend Imp C Val Lic ... P F Aug. Date, c. 312," (RIC VI, strona 507).

Informacja o redukcji warsztatów z sześciu do pięciu nie jest prawdziwa. Odnotowałem już trochę okazów z szóstego warsztatu. Na przykład ten:



Reszta natomiast się zgadza. Zatem emisję tę wybił Licyniusz w swojej (wtedy) Thessalonice, prawdobodobnie z okazji rocznicy 5 lat swojego panowania (quinquennalia). Licyniusz został augustem w drodze nadzwyczajnego awansu po zjeździe w Carnuntum i należał do linii Jowiszowej tetrarchii (która już wtedy praktycznie nie istniała). Dlatego na rewersie jest Jowisz, dedykacja IOVI CONSERVATORI oraz wieniec.

W tym wypadku najbardziej interesuje mnie wieniec. Zazwyczaj jest pusty w środku. Ale istnieje także wariant, w którym w środku wieńca jest gwiazdka: czasem wyraźna, czasem niezbyt zgrabna. A oto i tegoroczne znalezisko:



A tutaj ten sam wariant z innego warsztatu z dużą wyraźną i niewątpliwą gwiazdką



Wariant z gwiazdką zauważył już Failmezger w swojej książce "Roman Bronze Coins. From Paganism to Christianity 294-364 A.D.". Zaryzykował nawet hipotezę, że gwiazdka została dodana po zwycięstwie Konstantyna nad Maksencjuszem (bitwa przy moście Mulwijskim). Taki gest w stronę sojusznika.

Wtedy łatwo było uznać ten wariant za przypadkowe odstępstwo od schematu. Właśnie kaprys rytownika. Failmezger miał chyba jednak dobrą intuicję. Na swojej stronie odnotowałem już ten wariant dla wszystkich trzech władców i dla czterech warsztatów (A, B,  :Greek_Gamma: i  :Greek_epsilon:). Trudno przypuścić, by to jeden rytownik z fantazją tak sobie poszałał.

Tutaj te wszystkie odmiany
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_lic_a.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_lic_b.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_lic_g.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_lic_e.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_max_a.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_max_b.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_con_a.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_con_b.html
https://www.forumancientcoins.com/notinric/6the-50b_con_g.html

DzikiZdeb:

--- Quote from: Lech Stępniewski on January 19, 2021, 10:01:36 am ---Failmezger (...) zaryzykował nawet hipotezę, że gwiazdka została dodana po zwycięstwie Konstantyna nad Maksencjuszem (bitwa przy moście Mulwijskim). Taki gest w stronę sojusznika.

--- End quote ---
A jakby tak wykonać dla jednego władcy i jednej oficyny analizę kolejności stempli awersu i rewersu? Mogłoby z tego wyjść, czy emisje z gwiazdką są faktycznie wybite później.

Lech Stępniewski:

--- Quote from: DzikiZdeb on January 20, 2021, 10:54:33 am ---A jakby tak wykonać dla jednego władcy i jednej oficyny analizę kolejności stempli awersu i rewersu? Mogłoby z tego wyjść, czy emisje z gwiazdką są faktycznie wybite później.

--- End quote ---

Jest to pewien pomysł. Rozumiem, że hipoteza byłaby lepiej potwierdzona, gdyby okazało się, że są awersy "pośrednie" tj. łączone zarówno z rewersem bez gwiazdki i z gwiazdką i są awersy "końcowe", które występują tylko dla wariantu z gwiazdką?

Ale brak takich awersów też tej kolejności nie wyklucza. Mnie na razie wystarczy ustalenie, że element na 99% nie jest przypadkowy. Z jakiego zaś powodu został dodany, to już inna historia. Równie dobrze mógł być dodany dla uświetnienia jubileuszu jubilata, tj. Licyniusza (niech mu gwiazdka pomyślności...)

DzikiZdeb:

--- Quote from: Lech Stępniewski on January 20, 2021, 11:45:38 am ---Jest to pewien pomysł. Rozumiem, że hipoteza byłaby lepiej potwierdzona, gdyby okazało się, że są awersy "pośrednie" tj. łączone zarówno z rewersem bez gwiazdki i z gwiazdką i są awersy "końcowe", które występują tylko dla wariantu z gwiazdką?

--- End quote ---
Albo obalona, jeśli okazało by się, że da się pokazać awersy łączone najpierw z rewersami "gwiazdkowymi", a później "bezgwiazdkowymi".


--- Quote from: Lech Stępniewski on January 20, 2021, 11:45:38 am ---Z jakiego zaś powodu został dodany, to już inna historia. Równie dobrze mógł być dodany dla uświetnienia jubileuszu jubilata, tj. Licyniusza (niech mu gwiazdka pomyślności...)

--- End quote ---
Możliwości jest dużo w przeciwieństwie do twardych argumentów :-) Mnie się np. takie gwiazdki kojarzą z celebracją ubóstwienia lub - dużo rzadziej - z lobbowaniem za ubóstwieniem świeżo zmarłego władcy; w tym wypadku drugi wariant byłby całkowicie nieczytelny, może więc ubóstwienie Galeriusza? Ma to sens?

A może to oznaczenie czysto techniczne? "Te bite w nadgodzinach oznaczajcie gwiazdkami" ;-)

Lech Stępniewski:

--- Quote from: DzikiZdeb on January 20, 2021, 12:16:58 pm ---może więc ubóstwienie Galeriusza? Ma to sens?

--- End quote ---

Raczej nie. Dla Galeriusza Liciniusz wybiła specjalną emisję z legendą MEM DIVI MAXIMIANI. Sutherland określa ją jako "small and now extremely rare", ale dziś już wiadomo, że wcale nie tak "extremely".

Tutaj nie byłoby politycznie wspominać o Galeriuszu, bo emisja jakby podkreśla "pakt trzech". Tymczasem właśnie stosunek do ostatnich posunięć Galeriusza (jego edyktu tolerancyjnego), będzie pierwszym sygnałem, że "pakt trzech" zamienia się w "pakt dwóch" przeciwko trzeciemu. Chodzi oczywiście o tzw. edykt mediolański, a tak naprawdę potwierdzenie przez Licyniusza i Konstantyna, że obaj mają zamiar kontynuować politykę Galeriusza (gdy tymczasem wiadomo było, że Maksymin Daja natychmiast ją porzucił)


--- Quote from: DzikiZdeb on January 20, 2021, 12:16:58 pm ---A może to oznaczenie czysto techniczne? "Te bite w nadgodzinach oznaczajcie gwiazdkami" ;-)

--- End quote ---

W tej roli spodziewałbym się czegoś dyskretniejszego. Jakiejś kropki na uboczu. Gwiazdka w wieńcu jednak daje do myślenia. Nawet nam teraz.

Navigation

[0] Message Index

[#] Next page