Monety do strony NOT IN RIC

[Lech Stępniewski]

Dwie monety z ostatniej aktualizacji strony NOT in RIC. Najpierw nowy typ popiersia z obfitującej w odmiany emisji RIC VII ROME 143-193:



Lars Ramskold pewnie ma już dawno tę odmianę w swoich zbiorach albo bazie danych (niestety, nie wszyscy lubią się chwalić tym, co mają), ale ja nie. Monetkę sprzedano za 361 euro, co w tym wypadku nie jest ceną wygórowaną.

Natomiast tę monetkę, mniej efektowną, sprzedano na tej samej aukcji za wywoławcze 10 euro



To też nie odnotowana odmiana popiersia (dla tej legendy), a sama monetka należy do całkiem obfitej i słabo zbadanej ("These  common coins have been studied and recorded with insufficient care") emisji RIC VI ROMA 74-89b.

Ta emisja (w przeciwieństwie do poprzedniej) jeszcze nie jest modna, więc jest to wciąż dobry wybór dla niezbyt zamożnego zbieracza, który chciałby stworzyć zbiór w miarę tani, całkiem urozmaicony (cztery odmiany popiersi, kilkanaście odmian legend, dziewięć pracujących oficyn) i nie bez naukowego znaczenia. Poza tym nawet zebranie połowy tego, co możliwe, zajmie wiele lat, więc będzie okazja do wielu szperań i ekscytujących polowań. Poza tym można w ciemno założyć, że trafi się przy okazji na odmiany nigdzie nie odnotowane.

[Lech Stępniewski]

Nowych odmian coraz mniej, najwyżej kolejne egzemplarze odmian już odnotowanych, dlatego cieszą nawet odmiany stosunkowo niewielkie.

Przy ostatniej aktualizacji trafiło mi się na przykład takie do tej pory nie odnotowane w tej emisji i dla tej legendy popiersie:



Moneta powinna zostać odnotowana po RIC VI TREVERI 381b. Na rewersie siedząca na kole Fortuna, która bez wątpienia steruje w słusznym kierunku.

A to też nowa odmiana popiersia, której jakoś dotąd nikt nie zauważył, choć moneta pochodzi ze starej kolekcji Dattariego.



Standardowe w tej emisji (RIC VI ALEXANDRIA 46a-48b) popiersie to zbroja i paludamentum. Czasem nawet zbroję trudno pod paludamentum zauważyć. Tutaj natomiast jest bez wątpienia sama zbroja.

[Lech Stępniewski]

Pisałem już o tym kiedyś, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat niebywale wzrosła świadomość kolekcjonerska. Głównie dzięki znacznie łatwiejszej dostępności źródeł (RIC w skanach etc.), wymianie informacji na forach, a także dzięki takim stronom jak Wildwinds, OCRE czy choćby moja. Tak więc Internet ma też swoje dobre strony.

Gdy zaczynałem ze swoją stroną, wielu kolekcjonerów nie bardzo wiedziało, co to w ogóle takiego ten RIC, o co w tym chodzi, że są jakieś odmiany poza oczywistymi typu inny cesarz na awersie albo inny motyw na rewersie. Teraz nawet początkujący domagają się, żeby im powiedzieć, jaki to numerek RIC, żeby opis monety był kompletny i pytają, czy jakaś tam kropka na górze to nie jest przypadkiem nowa nie odnotowana odmiana.

Niemniej mimo tego niebywałego wzrostu świadomości wciąż jeszcze można upolować rzadki wariant za śmieszną kwotę.

We wczorajszej aktualizacji dodałem między innymi tę monetkę:



Jest to moneta Konstancjusza wybita w Londynie. Typ popiersia (zbroja + paludamentum) nie odnotowany w RIC dla tej legendy (CONSTANTIVS NOBIL C). Typ ten nie został także odnotowany w fundamentalnej książce Cloke'a i Toone'a "The London Mint of Constantius & Constantine". Dodano go dopiero w internetowo dostępnych Addendach (dostał tam numer 3.01.022.5).

Tymczasem ten oto drugi (!) znany egzemplarz tej rzadkiej odmiany został właśnie sprzedany za... 6 euro.

[DzikiZdeb]

Taka zagadka: u Cohena (tom VI*, s. 415-6, pozycja 9) jest aureus Dioklecjana ukazujący Dioklecjana i Maksymiana konno, ustawionych naprzeciwko siebie z wyciągniętymi w geście powitania rękoma. Legenda ADVENTVS AVGVSTORVM. Jak się doczytałem moneta ta w RICu nie jest uwzględniona ze względu na brak dowodu na jej istnienie.

W NC z 2019 zamieszczono artykuł omawiający egzemplarz w/w aureusa odnaleziony w zbiorach Museale della Toscana (Daviddi, N. “The Rediscovery of the Adventus Augustorum Aureus of Diocletian"). Niestety nie widzę, żeby umieszczono go w sieci. Nie ma tam zbyt wiele, w każdym bądź razie autor stawia tezę, że rewers odnosi się do spotkania obu władców w Mediolanie na przełomie 290/291 r. -> więc powinien być w RIC Vb. Gdyby jednak odnosił się do spotkania w Rzymie w 303, to już RIC VI :-)

Jak Pana interesuje zdjęcie z NC, mogę je wstawić - nie jest najlepsze, ale i tak lepsze to niż nic, z tego co widzę akurat to muzeum nie udostępnia swoich zbiorów.

* Wydanie z 1886, w wydaniu z lat 60 tego nie ma. https://archive.org/details/descriptionhist07feuagoog/page/n427/mode/2up

[Lech Stępniewski]

Jak Pana interesuje zdjęcie z NC, mogę je wstawić

Niech Pan wstawia ciekawe zdjęcia bez pytania.

[DzikiZdeb]

Niech Pan wstawia ciekawe zdjęcia bez pytania.

Proszę bardzo - zdjęcie z wzmiankowanego artykułu. Numer inwentarzowy na dole.

[Lech Stępniewski]

Dziękuję za zdjęcie.

Jednak i styl, i legenda awersu, i waga świadczą o tym, że data wcześniejsza jest znacznie bardziej prawdopodobna: tak 95% do 5%.

Mógłbym oczywiście na siłę wcisnąć tę monetę tak, jak wcisnąłem trochę innych nieodnotowanych złotek sprzed reformy, ale wtedy musiałbym z kolei mieć ładne zdjęcie jako pretekst do takiej akcji. Może się kiedyś pojawi...

[DzikiZdeb]

Może się kiedyś pojawi...

Może pojawić się i więcej ciekawostek, tylko znając włoskie realia ich publikacja może potrwać naprawdę długo... W końcu to zbiór Medyceuszy, rozpoczęty przez Piotra Podagryka w połowie XV w. i sukcesywnie uzupełniany przez kolejnych członków rodu aż do jego wymarcia w wieku XVIII. Niby coś tam od 2007 intensywnie w kierunku inwentaryzacji robią, ale poza tym, dość ogólnym artykułem: Catalli F., Collections numismatiques de Florence. Du médailler des Grands-Ducs de Toscane aux collections du Musée archéologique National et du Musée national du Bargell, BCEN, 49/2, 2012, p. 37-46* raczej nic na ten temat nie znalazłem. A jakby się Pan zapytał autora artykułu z NC (https://hu-berlin.academia.edu/NICCOL%C3%92DAVIDDI/CurriculumVitae), czy nie ma jakiegoś stałego dojścia do inwentarza tego zbioru? Facet wydaje się zainteresowany tematem - robi teraz doktorat w Berlinie, a magisterkę z wyróżnieniem zrobił we Florencji z mennictwa tetrarchów w zbiorze Medyceuszy. Może nawet ta jego magisterka coś by wniosła ciekawego?**

* Dostępne tutaj: https://issuu.com/bcen/docs/bcen_49-2
** Zapewne kiedyś zostanie opublikowana jako tom SNR, pytanie kiedy. Próbowałem znaleźć jakąś jedną stronę ze spisem do tej pory opublikowanych tomów, ale jakoś czegoś takiego nie widzę. Zlepiając informację z różnych źródeł wychodzi mi, że co najmniej wydano tomy:
I. Caesar Augustus (2012)
IV.1. Galba-Wespazjan (2020)
IV.2. Tytus, Domicjan (2020)
IX.1. Pertynaks-Karakalla (2014)
IX.2. Makrynus-Aleksander Sewer (2016)
Sądzę, że niestety wszystko tylko wersja papierowa.

[Lech Stępniewski]

czy nie ma jakiegoś stałego dojścia do inwentarza tego zbioru?

Wydaje mi się, że na feudalnej naukowej drabinie jeszcze nie osiągnął szczebla, na którym sam mógłby decydować. A wiadomo jak to jest: wszyscy strasznie się w takich wypadkach chytrzą, bo to samograj do publikacji, punktów, grantów etc.

Od razu przypomniał mi się skarb z Misurata, ponad 100 tysięcy świetnie zachowanych monet dokładnie z mojej działki, i cichutko sobie załkałem.

Już nawet stara strona znikła. Rozkradli to czy co?

[DzikiZdeb]

wszyscy strasznie się w takich wypadkach chytrzą, bo to samograj do publikacji, punktów, grantów etc.

Niestety... Taka kolekcja to dla wytrawnych graczy w punkty coś w rodzaju butelki-niewypitki. Pita małymi łyczkami starczy jeszcze na parę pokoleń. Tak czy inaczej wygląda na to, że jak już to napisał to pewnie się to ukaże w najbliższych latach w postaci drukowanej jako kolejny tom SNR.

Od razu przypomniał mi się skarb z Misurata, ponad 100 tysięcy świetnie zachowanych monet dokładnie z mojej działki, i cichutko sobie załkałem.

Już nawet stara strona znikła. Rozkradli to czy co?

Tego skarbu jakoś specjalnie nie śledziłem - była jakaś strona z początkami opracowania? Bo stron typu "zorganizowaliśmy konferencję pt. skarb za duży do opracowania" widzę co najmniej kilka.

[Lech Stępniewski]

była jakaś strona z początkami opracowania?

Była strona, na której obiecywali dostęp do bazy zdjęć monet z tego skarbu. Można nawet było się rejestrować, co jednak się ostatecznie nie udawało, a na email z pytaniem, co trzeba zrobić, by się udało, nie odpowiadali.

A tyle sobie wtedy narobiłem apetytu...

[DzikiZdeb]

Była strona, na której obiecywali dostęp do bazy zdjęć monet z tego skarbu. Można nawet było się rejestrować, co jednak się ostatecznie nie udawało, a na email z pytaniem, co trzeba zrobić, by się udało, nie odpowiadali.

Znalazłem stronę (dość starą - z 2012), na których piszą że czekają na zgodę libijskiego rządu i że dr Santangelo opublikował już 67 000 opracowanych monet. Pewnie to Pan zna, pewnie nikt później już się o tej zgodzie nie zająknął, a wzmiankowana publikacja to tylko zbiorcze tabelki, które widziałem na innej stronie...

http://loveofhistory.com/misurata-hoard/

[Lech Stępniewski]

dr Santangelo opublikował już 67 000 opracowanych monet.

Tam, gdzie miało być wejście do bazy, chwalili się, że już mnóstwo monet sfotografowali, ale pokazywali tylko sympatyczną panią nad kupą monet wielką jak pryzma ziemniaków.

Potem parę monet z tego skarbu udało mi się namierzyć, ale to kropla. Jeśli Pan wpisze "Misurata" w wyszukiwarkę na mojej stronie, to Pan zobaczy. Gdyby Pan gdzieś trafił na więcej zdjęć, to naturalnie będę wdzięczny.

[DzikiZdeb]

Tam, gdzie miało być wejście do bazy, chwalili się, że już mnóstwo monet sfotografowali, ale pokazywali tylko sympatyczną panią nad kupą monet wielką jak pryzma ziemniaków.

To wszystko dalej jest - pani nad pryzmą jest tutaj: http://archeologos.ibam.cnr.it/il-grande-tesoro-di-misurata-libia/ (broszurkę z dołu strony też na pewno Pan widział), a chwalenie się bazą tutaj: http://archeologos.ibam.cnr.it/database-di-numismatica-antica/ (sposób adresacji dostępu do aplikacji wskazuje na to, że jest to uruchomione bezpośrednio na serwerze, na którym stoi baza i że najwyraźniej nie było to w żaden sposób udostępnione w internecie). Innych zdjęć nie bardzo pewnie jest gdzie znaleźć, bo jak bym nie szukał, to wracam mniej więcej w to samo miejsce. Broszurkę można znaleźć w wersji cyfrowej (chyba trochę okrojoną), ale zdjęć tam widziałem dosłownie kilkanaście.

[Lech Stępniewski]

To wszystko dalej jest

Dziękuję za znalezisko. Klikałem w stare linki, więc najwyraźniej coś tam poprzestawiali. Część zdjęć jest ta sama, ale nigdy nie widziałem tych ekranów z ich programu. Z tym że to dalej tylko pobudzanie apetytu. Zrzuty są rzeczywiście robione z lokalnego komputera, tak jakby to mieli wyłącznie dla siebie. Ale co mi szkodzi do nich napisać, czy możliwy jest (albo będzie) zwykły internetowy dostęp do tej ich bazy. Aczkolwiek poprzednio byłem konsekwentnie ignorowany.

W sumie jednak źle to wróży, bo link pod "Moneta" (http://www.misurata.unict.it/) jest kompletnie martwy. Jakby coś było (choćby w zalążku), ale to zwinęli.

[DzikiZdeb]

link pod "Moneta" (http://www.misurata.unict.it/) jest kompletnie martwy. Jakby coś było (choćby w zalążku), ale to zwinęli.

Próbowałem jeszcze z głupia frant kombinować z adresami - jeśli przypadkiem jeden z adresów serwerów, których używają do publikowania stron www okazał by się tym samym serwerem, na którym stoi baza monet, to jakiś strzał typu "http://www.ibam.cnr.it:8989/Misurata_Web/" mógłby zadziałać. Szansa była niewielka i niestety kilka kombinacji tego typu nie dało żadnych rezultatów.

co mi szkodzi do nich napisać, czy możliwy jest (albo będzie) zwykły internetowy dostęp do tej ich bazy. Aczkolwiek poprzednio byłem konsekwentnie ignorowany.

Może warto pozbierać wszystkie możliwe maile i bombardować ich co jakiś czas? Albo zrobić maila dwujęzycznego, angielsko-włoskiego, na południu ten pierwszy może być rzadko używany :-)

[Lech Stępniewski]

Albo zrobić maila dwujęzycznego, angielsko-włoskiego, na południu ten pierwszy może być rzadko używany :-)

Przeszło mi to przez głowę, ale potem pomyślałem, że mogłoby to być odebrane jako obraźliwa sugestia, że nawet paru angielskich zdań banalnego maila nie potrafią przedukać.

[DzikiZdeb]

mogłoby to być odebrane jako obraźliwa sugestia, że nawet paru angielskich zdań banalnego maila nie potrafią przedukać.

Chyba nie mają takich kompleksów - cała strona po włosku bez choćby najprostszej zajawki po angielsku typu "kim jesteśmy - czym się zajmujemy". Ja bym na Pana miejscu zebrał wszystkie możliwe maile i powtarzał operację, aż się w końcu ktoś odezwie. To instytucja publiczna, więc może na końcu się okazać, że o dostęp do bazy trzeba złożyć na papierze wniosek C-33 w trzech kopiach do signory Livii przez dziennik podawczy, ponieważ nie dysponuje ona własnym mailem. A wie to tylko signora Giulia z Działu Teodolitów.

Jeszcze parę maili wydłubałem:

Redakcja ArcheoLogos (rozumiem to jako redakcja strony http://archeologos.ibam.cnr.it)

silvia.iachello@cnr.it
giusi.meli@cnr.it

kontakt także przez jakieś Biura Komunikacji i Działań Instytucjonalnych:

comunicazione@ibam.cnr.it

Ogólny sekretariat instytutu:

segreteria@ibam.cnr.it ( także segreteria.direttore@ibam.cnr.it, protocollo.ibam@pec.cnr.it )

A może jeszcze maila napisać w tutejszym włoskim kąciku? Nie dzieje się tam za wiele, ale może akurat przeczyta ktoś, kto na co dzień współpracuje z taką lub podobną instytucją?

[Lech Stępniewski]

Ja bym na Pana miejscu zebrał wszystkie możliwe maile i powtarzał operację, aż się w końcu ktoś odezwie.

Dziękuję za te wszystkie maile. Pewnie w końcu się zmobilizuję, ale na razie żyję złudzeniami i nadzieją. Jak w tym starym dowcipie żydowskim. Gewałt - krzyczy stary Żyd na ulicy - gdzie mój portfel, okradli mnie, obrabowali... Niech Pan dobrze przeszuka kieszenie - radzą gapie. Żyd szuka w jednej kieszeni, szuka w drugiej, w trzeciej... Nie ma! - Nie zajrzał pan jeszcze do wewnętrznej kieszeni marynarki - zwraca uwagę jeden z gapiów. - Też mi pomysł - odpowiada Żyd. Przecież jak ja tam zajrzę i tam też mojego portfela nie będzie to ja już będę całkiem zgubiony.

Więc na razie jeszcze powstrzymuję się przed zajrzeniem i żyję nadzieją...

[Lech Stępniewski]

Ostatnia aktualizacja to znowu niemal bez wyjątku kolejne egzemplarze odmian już odnotowanych. Nuda. Toteż bardzo ucieszyła mnie ta oto ezoteryczna "odmiana kropkowa" z Antiochii.



Zwykła emisja bez kropki jest dość popularna i została wybita przez Licyniusza tuż po zakończeniu jego pierwszej wojny z Konstantynem. Wybił ją sprawiedliwie dla wszystkich, czyli dla Konstantyna Wielkiego, jego synów Kryspusa i Konstantyna II oraz oczywiście dla siebie samego i swego syna Licyniusza II.

A cała różnica między tą zwykłą emisją a jej niezwykle rzadką odmianą to właśnie ta kropka nad literą oficyny (a oficyn pracowało wtedy w Antiochii aż 15). Na tym egzemplarzu widać ładnie, że to nie żadne przypadkowe dziabnięcie rylcem czy jakaś pozostałość po oznaczeniach technicznych na stemplu, ale kropa jak się patrzy. RIC odnotowuje tę odmianę jedynie dla Konstantyna Wielkiego: pojedynczy egzemplarz z piątej () oficyny znajdujący się w Wiedniu (RIC VII ANTIOCH 25). Zatem ta monetka to drugi egzemplarz - i to drugi jeśli idzie o całą emisję!

Prawdopodobnie takich egzemplarzy zachowało się więcej, ale kto normalny będzie patrzył, czy gdzieś tam jest dodatkowa kropka czy jej nie ma. Do tego trzeba już zaawansowanej manii połączonej z zacięciem detektywistycznym. Trzeba wariactwa po prostu.

[Lech Stępniewski]

Dziś z ostatniej aktualizacji taki oto przyjemny Kryspus z Trewiru.



Monetka nie tylko ładna, ale jest to ponadto nowy wariant z nieodnotowanym dla tej emisji typem popiersia Kryspusa. Ponieważ odmiany popiersia z gołą głową zarezerwowane były wtedy w Trewirze dla Konstantyna II, ktoś mógłby uznać tę monetkę za błąd rytownika: majster najpierw wyrzeźbił popiersie Konstantyna II, a potem "uczeń na nauce" machinalnie dorobił legendę dla Kryspusa. Co było tym łatwiejsze, że obie zaczynają się od FL, więc jeśli uczeń już wcześniej robił tę legendę dla Kryspusa, to taki automatyzm mógł mu się uruchomić.

Dane tutaj: https://www.forumancientcoins.com/notinric/7tri-150_a2.html

[Lech Stępniewski]

Z ostatniej aktualizacji trzy odmiany wprawdzie już wcześniej odnotowane, ale tym razem trafiły się naprawdę ładne egzemplarze:

Na początek niezbyt rzadki Konstantyn RIC VII SISCIA 82 nieodnotowana oficyna B, ale o taki piękny egzemplarz już bez porównania trudniej:



A to już nieco rzadszy Kryspus RIC VII ROME 180, nieodnotowana oficyna S. I znowu w takim stanie znacznie rzadszy, toteż i cena odpowiednia - 375 euro



I na koniec najrzadszy Maksencjusz RIC VI OSTIA 38, nieodnotowana oficyna Q. Przepiękny! I równie piękna cena - 1500 euro

[Lech Stępniewski]

Ostatnia aktualizacja nie przyniosła nic specjalnego. Najbardziej cieszy nowa kombinacja legendy (IMP DIOCLETANVS P F AVG) i popiersia (hełm, pancerz i berło na ramieniu) dla bardzo zróżnicowanej (więc atrakcyjnej dla kolekcjonerów) emisji z Lugdunum z początku IV wieku.

[DzikiZdeb]

IPM

Fragment dość wytarty, ale chyba jest tam zwykłe IMP?

[Lech Stępniewski]

IPM

Fragment dość wytarty, ale chyba jest tam zwykłe IMP?

Jasne, że IMP. To mnie się tym razem literki poplątały, a nie rytownikowi.